Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Κ. Π. Καβάφης

150 χρόνια από την γέννηση του, 80 χρόνια από τον θάνατο του. Χαρά και λύπη μαζί, όπως η ποίησή του. Ο λόγος για τον Αλεξανδρινό ποιητή, Κωνσταντίνο Πέτρου Καβάφη, ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, που πέθανε στα γενέθλια του, 29 Απριλίου.

Ο Καβάφης είναι μια από αυτές τις φυσιογνωμίες που σου μένουν στο μυαλό. Σου μένει πρώτα ως πρόσωπο, από τις φωτογραφίες και τα πορτρέτα στα βιβλία, από τα -αισχρά για την περίπτωσή του- μαθήματα λογοτεχνίας στο Λύκειο. Όχι επειδή λογοτεχνία στις μέρες μας είναι ο “κανόνας” με μια δόση ονοματοκρατίας και προσωποκρατίας: ο Σεφέρης που ήρθε στην Κύπρο, ο βραβευμένος με Νόμπελ λογοτεχνίας Ελύτης, ή ο εθνοπατέρας Παλαμάς κ.α., αλλά γιατί το πρόσωπο του είναι διαφορετικό από των υπολοίπων. Μια λύπη, νοσταλγία και ένας προβληματισμός... ένα ολόκληρο μυστήριο.

"Επάγγελμα: Ποιητής" το διαβατήριο του ποιητή, από το διαδικτυακό αρχείο του, kavafis.gr

Ο τρόπος που παρουσίαζαν το έργο του οι καθηγητές στο Λύκειο ήταν μονόπλευρος: ο Καβάφης ήταν ομοφυλόφιλος. Ακόμα και για την Ιθάκη αυτό μας έλεγαν, λες και υπάρχει σοβαρός λόγος να το εμπεδώσουμε τόσο έντονα ή -ακόμη χειρότερα- λες και είναι αξιολογικό κριτήριο της ποίησης του. Το τραγικό είναι πως δεν κάναμε κανένα ποίημα του με ερωτική θεματολογία, άρα κρίνω την πληροφορία ασήμαντη και άκαιρη. Και έμαθα αργότερα ότι για να μάθεις έναν ποιητή πραγματικά πρέπει να τον μελετήσεις και από μόνος σου.

Έχουν κιόλας γραφτεί τόσα πολλά για τον Καβάφη που ό,τι και να πω θα ακούγεται μη-επιστημονικό και χαζό... Και θα κλείσω με ένα τρόπο που πιστεύω και ο ίδιος θα ήθελε, με ένα ποίημα, τροφή για σκέψη, χωρίς -άλλα- λόγια.



Τον χρόνο εκείνον βρέθηκε χωρίς δουλειά·
και συνεπώς ζούσεν απ’ τα χαρτιά,
από το τάβλι, και τα δανεικά.

Μια θέσις, τριώ λιρών τον μήνα, σε μικρό
χαρτοπωλείον του είχε προσφερθεί.
Μα την αρνήθηκε, χωρίς κανένα δισταγμό.
Δεν έκανε. Δεν ήτανε μισθός γι’ αυτόν,
νέον με γράμματ’ αρκετά, και είκοσι πέντ’ ετών.

Δυο, τρία σελίνια την ημέρα κέρδιζε, δεν κέρδιζε.
Aπό χαρτιά και τάβλι τι να βγάλει το παιδί,
στα καφενεία της σειράς του, τα λαϊκά,
όσο κι αν έπαιζ’ έξυπνα, όσο κι αν διάλεγε κουτούς.
Τα δανεικά, αυτά δα ήσαν κ’ ήσαν.
Σπάνια το τάλληρο εύρισκε, το πιο συχνά μισό,
κάποτε ξέπεφτε και στο σελίνι.

Καμιά εβδομάδα, ενίοτε πιο πολύ,
σαν γλύτωνεν απ’ το φρικτό ξενύχτι,
δροσίζονταν στα μπάνια, στο κολύμβι το πρωί.

Τα ρούχα του είχαν ένα χάλι τρομερό.
Μια φορεσιά την ίδια πάντοτ’ έβαζε, μια φορεσιά
πολύ ξεθωριασμένη κανελιά.

A μέρες του καλοκαιριού του εννιακόσια οκτώ,
απ’ το είδωμά σας, καλαισθητικά,
έλειψ’ η κανελιά ξεθωριασμένη φορεσιά.

Το είδωμά σας τον εφύλαξε
όταν που τάβγαζε, που τάριχνε από πάνω του,
τ’ ανάξια ρούχα, και τα μπαλωμένα εσώρουχα.
Κ’ έμενε ολόγυμνος· άψογα ωραίος· ένα θαύμα.
Aχτένιστα, ανασηκωμένα τα μαλλιά του·
τα μέλη του ηλιοκαμένα λίγο
από την γύμνια του πρωιού στα μπάνια, και στην παραλία.

“Μέρες του 1908”, Τα Ποιήματα. Β' (1919-1933), Ίκαρος, Αθήνα 2009
Το έχει διαβάσει η Λαμπέτη και ο ίδιος ο Γ. Π. Σαββίδης, όπως αγαπάτε.

Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Εθελοκωφεύουν τα τηλεοπτικά κανάλια

Επ' αφορμής της Εβδομάδας των Παθών θυμάμαι την πραγματική Εβδομάδα των Παθών για τους Κωφούς στην Κύπρο.

6ήμερη απουσία σημείωσαν τα δελτία νοηματικής από τους δέκτες κατά την διάρκεια των πολιτικών αποφάσεων για την οικονομία της Κύπρου. Πλήρης περιφρόνηση των τηλεοπτικών καναλιών για την ενημέρωση των Κωφών της Κύπρου!

 Το μόνο που χρειάζεται να κάνουν τα κανάλια είναι να άρουν τους συναισθηματισμούς για τα νούμερα τηλεθέασης και να παραχωρήσουν την μισή οθόνη στον διερμηνέα.

Όταν η είδηση για κούρεμα έσκασε σαν βόμβα, τα τηλεοπτικά κανάλια ήταν σε ετοιμότητα και είχαν πολύωρες έκτακτες εκπομπές -ενημερωτικές- για τις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις. Παρόλο τον πανικό που έσπειραν οι διάφορες φήμες-ειδήσεις, όλοι λέγαμε “πάλι καλά” που είχαμε ενημέρωση ανά τακτά χρονικά διαστήματα γιατί ξέραμε σφαιρικά τι γινόταν. Περίπου 800 άτομα Παγκύπρια για περίοδο περίπου μιας βδομάδας (19 Μαρτίου-24 Μαρτίου) δεν ενημερώνονταν καθόλου, οι Κωφοί.

Σύμφωνα με τον νόμο περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών σταθμών όλα τα κανάλια υποχρεούνται να μεταδώσουν ένα ολιγόλεπτο δελτίο ειδήσεων (μεταξύ συγκεκριμένων ωρών) το οποίο να γίνεται καταληπτό από κωφά άτομα. Αυτό το δελτίο επικράτησε να είναι ένα δεκάλεπτο -στο τσακίρ κέφι- δελτίο με ένα παραθυράκι για τον διερμηνέα νοηματικής γλώσσας. Αυτή είναι η όλη ενημέρωση των Κωφών της Κύπρου, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Επιπλέον από τα 6 κανάλια Παγκύπριας εμβέλειας, ενημερωτικού χαρακτήρα, μόνο τα 4 κανάλια (ΡΙΚ, Μέγκα, Σίγμα και Αντένα) προβάλλουν το μικρό δελτίο με νοηματική.

Απ' ότι φαίνεται ο νόμος δεν είναι και τόσο... σοβαρός.

Θα μου πείτε πως τα πράγματα ήταν τόσο σοβαρά που τα κανάλια είχαν για συνεχόμενες ώρες ειδικές εκπομπές με καλεσμένους και τηλεφωνικές παρεμβάσεις. Πρώτον το δικαίωμα της ενημέρωσης είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, και δεύτερον οι εκπομπές αυτές δεν αντικαθιστούσαν σε καμία περίπτωση τα δελτία ειδήσεων. Το δελτίο των έξι έβγαινε κανονικά στον αέρα με τις κυριότερες ειδήσεις. Όμως για την μερίδα συμπολιτών μας αυτό ήταν η μοναδική ενημέρωση. Πως θα νιώθαμε εμείς αν σε εκείνη την περίοδο σταματούσαν παντελώς τα δελτία ειδήσεων;

Επιπλέον το κάθε επιχείρημα τηλεοπτικού σταθμού πως θα είναι αδύνατον να υπάρχει διερμηνέας αυτό απορρίπτεται με το πιο απλό επιχείρημα: οι διερμηνείς που δουλεύουν την δεδομένη στιγμή στους τηλεοπτικούς σταθμούς είναι σε θέση να διερημνεύσουν στην Νοηματική για αρκετή ώρα, οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, έχουν διερμηνεύσει σε συνέδρια και σεμινάρια. Επίσης οι τηλεφωνικές παρεμβάσεις και ζωντανές συνδέσεις δεν είναι κάτι τόσο σπάνιο, συμβαίνει και σε καθημερινή βάση. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουν τα κανάλια είναι να άρουν τους συναισθηματισμούς για τα νούμερα τηλεθέασης και να παραχωρήσουν την μισή οθόνη στον διερμηνέα. Δεν ανοίγουμε την τηλεόραση για να δούμε τον παρουσιαστή αλλά για να δούμε τις ειδήσεις.

Τέλος οι Κωφοί λόγω της κατάστασης αυτής, της γενικής αδιαφορίας, δεν έχουν τις γνώσεις να χειριστούν το διαδίκτυο ή δεν έχουν τις αναγνωστικές ικανότητες να διαβάσουν άρθρα -τα οποία δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε εμείς που τελειώσαμε Πανεπιστήμιο- για να ενημερωθούν και δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να σηκώσουν το τηλέφωνο και να κάνουν το παράπονο τους. Κανείς Κωφός δεν ζητάει να χάσετε την ακοή σας, κανείς δεν σας ζήτησε να τον κάνετε να ακούσει... Ζητούν απλά να ενημερώνονται όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι.


Φώτης Φωτίου, Διερμηνέας Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας

Παρασκευή 26 Απριλίου 2013

Χρυσό Βατόμουρο Δημοσιογραφίας

Επ' αφορμής του “άρθρου” της Αλήθειας

Έχει γίνει εφιάλτης όλο αυτό... και το “άρθρο” (σε εισαγωγικά πάντα) της Αλήθειας είναι ακόμη ένα κερασάκι, σε ακόμη μια τούρτα την οποία ρίχνει ο “αρθρογράφος” (βοήθεια μας) στα μούτρα της ΛΟΑΤ κοινότητας της χώρας μας. Αν ήταν επώνυμο θα έλεγα πως ο συντάκτης έχει θράσος και θα απορούσα γιατί να έχει ακόμη δουλειά.

Πρωτίστως αυτό το... πράγμα δεν είναι άρθρο. Διαφωνώ καθέτως. Σε εισαγωγικό μάθημα Δημοσιογραφίας θα μαθαίναμε ότι αυτό είναι στα όρια του κακού άρθρου και της παρεξήγησης. Πρόκειται για 3 γραμμές και την ανακοίνωση τύπου της Accept, άρα ας το πούμε καλύτερα Αναδημοσίευση δελτίου τύπου, διότι αν το πούμε άρθρο νομίζω διαπράττουμε ύβρη στην Δημοσιογραφική επιστήμη.

Ας διαβάσουμε λοιπόν όλοι μαζί το δελτίο αυτό. Τι λέει; Ότι η οργάνωση Accept κατόπιν συνεννόησης με άλλες οργανώσεις και φορείς είχε συζητήσεις για την διοργάνωση ενός Cyprus Pride υπό μορφής σειράς εκδηλώσεων οι οποίες συμπεριλαμβάνουν μια πορεία υπερηφάνειας (pride march). Αυτό γίνεται όχι για να καταστεί η Κύπρος τουριστικό κέντρο στις δύσκολες ώρες που περνάμε αλλά οι εκδηλώσεις γίνονται για την ενδυνάμωση της ΛΟΑΤ κοινότητας και για την εξάλειψη διακρίσεων. Η πορεία αυτή υπερηφάνειας είχε προγραμματιστεί για τις 25 Μαΐου όμως αναβάλλεται σε ημερομηνία που διευθετηθεί εκ νέου.

Ωραία. Θα ήθελα τώρα κάποιος λογικός άνθρωπος να μου εξηγήσει τι σχέση έχει ο τίτλος με το δελτίο τύπου... “Έρχεται το GAY PRIDE στην Κύπρο”. Μα αφού δεν έρχεται! Η ανακοίνωση τύπου θα μπορούσε κάλλιστα να έχει τον τίτλο “Αναβολή του Gay Pride”. Επίσης η φωτογραφία είναι παντελώς άκυρη για τα Κυπριακά δεδομένα και μυρίζομαι θα έλεγα, αν όχι σκοπιμότητες εκ μέρους της εφημερίδας, τουλάχιστον αντιδεοντολογική συμπεριφορά. Απορώ που είναι οι υπόλοιποι δημοσιογράφοι. Καμία αντίδρασις; Το στήσιμο του άρθρου (που δεν γνωρίζω κατά πόσον κυκλοφόρησε στην έντυπη μορφή της εφημερίδας) έγινε βαζάκι με μέλι για ομοφοβικές μύγες με σχόλια όπως:

Σχόλιο 1ο: Ο Πυρομανής, Ανδρέας Ελευθερίου

 Ο καθένας με τον πόνο του και εγώ με τον δικό μου, Καζαντζίδης. Ο σχολιαστής μας παρακινεί άλλους να κάψουν ανθρώπους, έρχεται λαμπρατζιά, περαστικά!

Σχόλιο 2ο: Ο Επιστήμονας, Σέργης Χατζησέργης


 Ισχυρίζεται ότι η ομοφυλοφιλία είναι επιλογή. Ναι, βέβαια, επειδή υπάρχουν άνθρωποι σαν εσένα ο κόσμος επιλέγει αν θα είναι γκέι ή όχι... Επίσης λέει ότι εν “ορμονικό”. Όχι αγαπημένε φίλε, ορμονικό είναι να βγάζεις σπυριά. Τέλος ο Κοινωνιολόγος Σέργης λέει ότι τώρα είναι σίγουρος ότι η Κύπρος είναι της διάλυσης. Έναν μωρόν που εννα περάσει να δει τους γκέι οι οποίοι εντελώς τυχαία όλοι τίτσιροι, χοροπηδούν και ανεμίζουν -sic- το ραβδί της νεράιδας φορώντας ζαρτιέρες τι θα πει; Πάντως ένα μωρόν που περνά που την Αγία Νάπα και βλέπει τις Εγγλέζες ξόβυζες και να αλληλοπαίρνονται με σπαρκωμένους Κυπραίους και Εγγλέζους στη μέση του δρόμου είναι απολύτως φυσιολογικό.

Σχόλιο 3ο: Ο Αγγλομαθής,  Ανώνυμος
Το τελευταίο πράμα που λείφκετουν εν κάμποσοι fags! Άτσα ρε φίλε, ξέρεις Αγγλικά. Να σε χαίρεται η μάνα σου!

Σχόλιο 4ο: Ο ανορθόγραφος trend-setter, Μάριος Ευαγγέλου


Δεν θέλουμε να γεμίζεται... αν σας αρέσει να χαϊδεύεται την αχλαδιά... ναι ότι θέλεται πείτε... οπισθωδρομικός... σε καταλαβένω... Αστέρι! Την χαϊδεύει την αχλαδιά!!!

Σχόλιο 5ο: Ο Λακωνικός απειλητικός τύπος, Δημήτρης Παντελίδης και ο Παιχνιδιάρης, Νίκος Νικολάου
Ελάτε και εννα καταλάβετε! Τι θα φορέσεις;
Παναγία του, επολλύναν οι γ....ι. Κρεμάλα, αγαπημένο παιχνίδι. Οι γαύροι; Οι γόνιμοι; Οι γέροι;;;

Σχόλιο 6ο: Ο... Σκατά Ευτυχισμένος Έγινα

Είναι ανοιχτόμυαλος ο Σκατά Ευτυχισμένος Έγινα, πάνω από όλα. Τέτοια ατάκα έχει να ακούσω από τις Βουλευτικές του 2011: “Έχω φίλους μου που είναι έτσι, αλλά...”! Έγραψες.
 
Ζηλεύω το κουράγιο όσων απάντησαν...

Τετάρτη 24 Απριλίου 2013

Περί Σαμίας ο Λόγος. Revisited

Το παρόν κείμενο είναι η αναθεωρημένη μορφή του Περί Σαμίας ο Λόγος που ανάρτησα στις προσωπικές μου σημειώσεις στον λογαριασμό μου στο Facebook. Οι φίλοι μου παρακαλούνται να μην χάνουν την ψυχραιμία τους όταν αναφέρω την Δίκη. Προκαταβολικά συγγνώμη για την πολυλογία.

Είχα δει την Σαμία της Κεντρικής Σκηνής ΘΟΚ και θεωρώ πως σε γενικές γραμμές είναι μια καλή παράσταση. Η σκηνοθεσία και η λοιπή τεχνική υποστήριξη της παραγωγής δούλεψαν άψογα και από πλευράς ερμηνευτών έχουμε και μεγάλα-παλιά και νέα ονόματα, άξιοι χειροκροτήματος αμφότεροι. Παρόλα αυτά αντιμετώπισα κάποιου είδους δυσκολία στο να παροτρύνω φίλους μου, άτομα της δικής μου γενιάς κυρίως, να δούνε την παράσταση. Ας μην ξεχνάμε πως οι νέοι της ηλικίας μου αποκλείεται να έχουν δει την ιστορική παραγωγή, back then στις αρχές τις δεκαετίας του '90.


Η Αννίτα Σαντοριναίου στην παραγωγή του 1993, από το αρχείο του ΘΟΚ
Γιατί να δει κάποιος την Σαμία;
Για καθαρά ιστορικούς λόγους! Η παραγωγή του 1993 επανήλθε, και δεν είναι απλά μια άλλη παραγωγή, είναι ένα έργο που όταν ανέβηκε στην Επίδαυρο απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και μετέπειτα κρίθηκε ως μια από τις καλύτερες παραστάσεις των 50 χρόνων του Φεστιβάλ. Επιπλέον μετά από χρόνια κωλυσιεργίας σε πάμπολλα επίπεδα το Κρατικό μας Θέατρο απέκτησε την δική του στέγη... στα τριάντα και τόσα του χρόνια (πόσο... Κυπριακό).

Ακόμη και τότε... κάνω ακόμα μερικές σκέψεις τις οποίες εξωτερικεύω και πάλιν.
Γιατί Σαμία;
Η μεγαλύτερη απορία μου ήταν γιατί απ' όλες τις παραγωγές του ΘΟΚ επέλεξαν την Σαμία. Και ειδικά τώρα, με τα εγκαίνια του νέου μεγάρου. Ένας καινούργιος χώρος σηματοδοτεί και ένα νέο ξεκίνημα, όμως ένας Θεατρικός Οργανισμός όπως ο ΘΟΚ με ένα σημαντικό και διόλου ευκαταφρόνητο ιστορικό δεν θα μπορούσε να ξεχάσει το παρελθόν του -υπενθυμίζω και το Σατιρικό το οποίο προσφάτως έχει αποκτήσει δικό του χώρο και το εγκαινίασε με το μεγαλεπήβολο Καυκασιανό κύκλο με την κιμωλία, το οποίο έχει ένα κάποιο ιστορικό υπόβαθρο.

Σε ένα τόσο σημαντικό γεγονός γιατί δεν επιλέγεις το ανέβασμα μιας παράστασης που θα παρουσιαζόταν για πρώτη φορά στο θεατρικό κοινό της Κύπρου; Αν θυμάμαι καλά οι Χήρες του Άριελ Ντόρφμαν στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ το 2009 ήταν μια τέτοια παραγωγή, δεν υπάρχει ακόμη και μέχρι σήμερα ελληνική έκδοση-μετάφραση του έργου του Χιλιανού συγγραφέα! Γιατί να μην στόχευε ο Θεατρικός Οργανισμός σε μια Παγκύπρια -αν όχι Πανελλήνια- πρώτη;

Ή ακόμα και αν θέλαμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα του οργανισμού γιατί να επιλέξουμε μια παράσταση από την οποία μας χωρίζουν τόσα χρόνια; Εντάξει, αυτή είναι μια κάπως ρηχή σκέψη, ο αριθμός δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα, και ξαναφέρνω στην συζήτηση τον Κύκλο με την κιμωλία, έχουν περάσει περίπου 35 χρόνια από την ιστορική παραγωγή -του ΘΟΚ το 1976- όμως το έργο αυτό παραμένει επίκαιρο και σ' αυτό το νησί μάλλον θα είναι και για πολλά χρόνια ακόμη. Ίσως ο Μένανδρος να μην είναι τόσο... επίκαιρος πια.

Η πλοκή της Σαμίας είναι απλή, ένα εξώγαμο παιδί ενός νεαρού και η σειρά ατυχημάτων και άτυχων συμπτώσεων που βάζουν την όμορφη νεαρά από την Σάμο σε δύσκολη θέση. Η ειρωνεία του για την κοινωνική κατάσταση είναι εμφανής όμως σήμερα ανοίγουμε τις τηλεοράσεις και το μυαλό μας γεμίζει και παραγεμίζει με διάφορες πληροφορίες και όταν συναναστρεφόμαστε με κόσμο δεν συζητάμε πια για το εξώγαμο της γειτόνισσας γιατί πολύ απλά σήμερα έχουμε σοβαρότερα -ουσιαστικότερα- θέματα για να ασχοληθούμε από ένα εξώγαμο. Δεν είναι μια κωμωδία με την Αριστοφανική σημασία, για αυτό και η συγκεκριμένη διασκευή από τον αείμνηστο Γιάννη Βαρβέρη, τοποθετεί την πλοκή στις αρχές του 20ου αιώνα. Τέλος η ιδιαίτερη και παιχνιδιάρικη καθαρεύουσα την οποία ο Βαρβέρης λέει στην έκδοση της μετάφρασης του ως “ανάσα δροσιάς” δεν ισχύει στις μέρες μας, αυτή η γλώσσα είναι και επισήμως νεκρή. Απορώ αν ξέρει κανείς τον Δημήτριο Κορομηλά...

Επιλογές... υπάρχουν
Θα θεωρούσα πιο εύστοχη την παράταση των παραστάσεων της Δίκης (της 400ης παραγωγής του ΘΟΚ) ή το ανέβασμα του Αγαμέμνονα του Αισχύλου (της 1ης παραγωγής του ΘΟΚ) με νέους συντελεστές, για να συνδυαστούν ιστορία και νέο ξεκίνημα, διότι αλίμονο αν βλέπαμε τον Αγαμέμνονα σε μετάφραση Γρυπάρη! Ή αν θέλαμε να δούμε την ιστορία του ΘΟΚ γιατί δεν δημιουργήθηκε μια παράσταση που να ξετυλίγει την ιστορία του ΘΟΚ, κάτι σαν τα Μικρά Διονύσια του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας μόλις πέρσι για τα 50χρονα του ΚΘΒΕ;

Και μετά ήρθε η Επίδαυρος...
Το όραμα του ΘΟΚ ήταν να επιστρατεύσει τον Αλκίνοο Ιωαννίδη στον ίδιο ρόλο που είχε μόλις τελείωσε το Εθνικό το 1993, αυτόν του Μοσχίων και όχι μόνο να ανεβάσει την Σαμία ως καλοκαιρινό έργο αλλά και να εκπροσωπήσει τον ΘΟΚ στο φετινό Φεστιβάλ Επιδαύρου. Οι συζητήσεις είχαν ξεκινήσει και το Φεστιβάλ αποδέχτηκε να πληρώσει μέρος των εξόδων όμως το ΔΣ του ΘΟΚ αρνήθηκε να δεσμεύσει ποσό περίπου 80 χιλιάδων ευρώ για την μεταφορά τεχνικού εξοπλισμού και σκηνικών και μεταφορά και διαμονή 42 ατόμων, ηθοποιών και τεχνικών.

Διαβάζω το άρθρο του Γιώργου Σαββινίδη στον Φιλελεύθερο (21.05.2013) με τίτλο “Ας στέλναμε τη Σαμία στην Γιουροβίζιον”, κατανοώ πλήρως την ανησυχία του συντάκτη. Δεν διανοούμαι όμως γιατί βάζουμε Γιουροβίζιον και Επίδαυρο στο ίδιο καζάνι. Αλίμονο αν βάζαμε ένα διαγωνισμό τραγουδιού στην ίδια θέση με ένα φεστιβάλ θεάτρου, διότι μεταξύ μας το Φεστιβάλ έχει φιλοξενήσει παραστάσεις και παραστάσεις, να φέτος για παράδειγμα ο Κιμούλης θα παίξει Μήδεια, την ίδια την Μήδεια. Μμ... Πολιτισμός μου μυρίζει. Ή το άλλο, ο Σάκης, Διόνυσος στις Βάκχες.

Η τελευταία εκπροσώπηση του ΘΟΚ στην Επίδαυρο ήταν οι Νεφέλες το 2009 και κατ' εμέ η μόνη έκτοτε αξιόλογη καλοκαιρινή παραγωγή ήταν η Δίκη. Αυτό που λέω εν ολίγοις είναι πως αν ο ΘΟΚ ήθελε να αναδείξει ότι η Κύπρος δίνει το παρόν της στα πολιτιστικά δρώμενα και ότι το Θέατρο μπορεί να διαδραματίσει ένα ελπιδοφόρο ρόλο στις δύσκολες στιγμές δεν θεωρώ ότι η Σαμία είναι απάντηση. Αντίθετα σε μια τέτοια περίσταση, σε τέτοιες καταστάσεις, έχουμε ανάγκη από το νέο, την δημιουργία, όχι μια αναβίωση.

Και συμφωνώ με τον κ. Σαββινίδη ότι τα λεφτά δεν έπρεπε να είναι ζήτημα, όμως για τον ΘΟΚ όπως είναι διαμορφωμένα τώρα τα πράγματα 80 χιλιάδες είναι πολλά λεφτά. Υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν τον οργανισμό όπως ο αριθμός παραγωγών για κάθε σεζόν (φέτος κατέβαιναν παραστάσεις με γεμάτες θέσεις, Όσκαρ, Μέθοδος, Οικογένεια Νώε κτλ) και ήδη ο προϋπολογισμός φαίνεται να είναι κατά 100 χιλιάδες περίπου μειωμένος σε σχέση με πέρσι.

Όπως και να έχει το έργο θα ανεβεί το καλοκαίρι και είναι πιθανόν σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου του ΔΣ του ΘΟΚ ο Αλκίνοος Ιωαννιδης να επιστρέψει στον ρόλο του για συγκεκριμένες παραστάσεις. Εν κατακλείδι είμαι οπαδός του ότι ο καθένας κρίνει από μόνος του και σας παροτρύνω να το δείτε, το εισιτήριο δεν είναι και δα ακριβό και απ' ότι φαίνεται θα μειωθεί κι άλλο! 

Ο Χορός από την φετινή παραγωγή, φωτογραφία από το αρχείο ΘΟΚ

Τρίτη 23 Απριλίου 2013

eΚονομική Κρίση

Αναδημοσίευση του άρθρου μου από την Φοιτητική, τεύχος 119. Θυμήθηκα την φωτογραφία, το εξώφυλλο του Focus, γιατί η Αφροδίτη, πάνω από όλα, είναι συντοπίτισσα


Once you go Troika, you never go back


Τι σημαίνει οικονομική κρίση; Σημαίνει φτώχεια, ανεργία και πτώση του βιοτικού επιπέδου. Για στάσου, και τι μέτρα περνάνε όλες οι κυβερνήσεις στον -τόσο πολιτισμένο- Δυτικό κόσμο; Τα κυριότερα μέτρα είναι μειώσεις μισθών και επιδομάτων και απολύσεις στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, τις οποίες αργά ή γρήγορα θα εφαρμόσει και ο ιδιωτικός τομέας (οι ιδιώτες εργοδότες δηλαδή) λες και δώσαμε τα αλάνθαστα guidelines.

Και με την Τρόικα τα πράγματα χειροτερεύουν... Έχουν μαγειρέψει αυγολέμονη σούπα και σου λένε πως είναι λεμονόαυγο, οι ιδιωτικοποιήσεις γίνανε αποκρατικοποιήσεις κ.ο.κ. Το αστείο είναι πως η κοινή γνώμη επικροτεί και χειροκροτεί την Τρόικα λες και μετά το μνημόνιο θα επέλθει η ανάπτυξη και η πρόοδος, η ευμάρεια και θα μετατραπεί η Κύπρος σε χρυσό παράδεισο όμοιο με κάποιο από τα Αραβικά Εμιράτα προ κρίσεως εποχή.

Ποιος λογικός άνθρωπος πιστεύει πως με περικοπές μισθών και απολύσεις θα επέλθει η δικαίωσις; Μείωση μισθών δεν σημαίνει φτώχεια; Απολύσεις δεν σημαίνει αύξηση της ανεργίας; Όλα αυτά δεν σημαίνουν πτώση του βιοτικού επιπέδου; Πολεμάμε την κρίση με νέα κρίση; Τι τακτική είναι αυτή; Δεν υπάρχει βήμα πέρα από την λιτότητα, η λιτότητα είναι ο ενδεδειγμένος -πλέον- λάθος τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης, τρανό παράδειγμα η Ελλάδα, μηχανή του χρόνου για τους Ευρωπαίους που πρόκειται να υπογράψουν μνημόνια και άλλα παρδαλά χαρτιά. Κι’ όμως κανείς δεν έχει σταθεί να πει κάτι δεν πάει καλά εδώ... 
 
Σε όλο τον κόσμο υπάρχει Οικονομική Κρίση, ή ύφεση της... κάτι σαν σειρές ταινιών, η Κρίση ήταν το πρώτο μέρος, η Ύφεση το sequel και φοβάμαι πολύ ότι αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι ακόμη πιο ακαλαίσθητο από τα πρώτα δυο μέρη. Αλλά στην Κύπρο αποφασίσαμε -χωρίς κανένα σοβαρό επιχείρημα και καμία σοβαρή απόδειξη- ότι η κρίση είναι δημοσιονομικού χαρακτήρα. Δεν έχω βρει άνθρωπο που να το λέει και να το πιστεύει πως η κρίση στην Κύπρο δεν διαφέρει σε τίποτα από την κρίση σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη.
 
Πριν μια βδομάδα έβλεπα ένα ρεπορτάζ για υπαλλήλους σε Δήμο που έπαιρναν λεφτά από το ταμείο του δήμου. Τα ρεπορτάζ των καναλιών περί υπαλλήλων που αρπάζουν λεφτά από ταμεία τα βρίσκω τουλάχιστον αισχρά και ελεεινά... Διαστρέβλωση δεν είναι, λένε πράγματα που συνέβησαν, αλλά είναι απομάκρυνση από την αλήθεια! Την κρίση δεν την δημιούργησαν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Αυτά υπάρχουν από τότε που λειτουργεί το σύστημα αυτό.

Πως δημιουργήθηκε η κρίση; Η Παγκόσμια κρίση δημιουργήθηκε το 2007 όταν οι τράπεζες είχαν κατάσχει πάμπολλα ακίνητα επειδή οι πελάτες τους δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια που είχαν κάνει (επειδή τα επιτόκια ήταν ουρανοξύστες). Έτσι στα χέρια των τραπεζών περιήλθε μεγάλης αξίας περιουσία ακίνητης ιδιοκτησίας την οποίαν δεν μπορούσαν να πουλήσουν και έτσι έχασαν και τις δόσεις και ούτε μπορούσαν ούτε να βγάλουν κέρδος από τα ακίνητα. Έτσι η λεγόμενη φούσκα των ακινήτων είχε σπάσει. Πώς η κρίση εξελίχθηκε στην κρίση που ξέρουμε σήμερα; Οι ενέσεις ρευστού που έκανε η Αμερικανική κυβέρνηση. Τα περισσότερα λεφτά ήταν “μια τρύπα στο νερό” διότι τράπεζες κατέρρευσαν τελικά λ.χ. η τράπεζα Lehman Brothers παρά την ένεση δισεκατομμυρίων δολαρίων κήρυξε πτώχευση το 2008 και η Citigroup η οποία κρατικοποιήθηκε το 2007 αλλά το 2010 αποκρατικοποιήθηκε.

Επομένως η κρίση έφτασε να είναι η κρίση που ξέρουμε επειδή οι κυβερνήσεις δανείστηκαν (και δανείζονται ακόμη) λεφτά για να στηρίξουν τις τράπεζες. Δηλαδή-πρώτο τα τραπεζικά χρέη τα επωμίζονται κυβερνήσεις. Δηλαδή-δεύτερο τα δημόσια ταμία επιβαρύνονται με χρέη των τραπεζών. Σου θυμίζει κάτι αυτό; Φυσικά και το χρυσοπράσινο φύλλο δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα! Εν μία νυκτί η Βουλή απεφάνθη την ένεση ρευστότητας (ανακεφαλαιοποίηση το ονόμασαν) ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Λαϊκή Τράπεζα. 
 
Μέχρι πέρσι η Λαϊκή ήταν μια ιδιωτική εταιρεία, μια τράπεζα σαν όλες τις άλλες, με απίστευτα κέρδη (482 εκατομμύρια το 2007, 323 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο εννιάμηνο το 2008, 173,9 εκατομμύρια το 2009). Με την μείωση σχεδόν του 50% των καθαρών κερδών το 2010 ο κ. Βγενόπουλος απεχώρησε από το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας μόλις πέρσι. Όπως φαίνεται υπό διοίκησης Βγενόπουλου η τράπεζα παραχωρούσε δάνεια σε θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου Εταιριών του ιδίου και άλλα δάνεια για αγορές ομολόγων επίσης του Ομίλου του. Επιπλέον αγόραζε “αφειδώς” (όπως λένε χαρακτηριστικά οικονομολόγοι) Ελληνικά ομόλογα. Είναι λογικό πως μετά το κούρεμα του χρέους και την απομείωση των ομολόγων η τράπεζα είχε σοβαρά προβλήματα.

Και ερχόμαστε εμείς σαν φορολογούμενοι πολίτες και σαν εργαζόμενοι (και σαν φοιτητές σε λίγο, έννοια σου) να πληρώσουμε τις ζημιές των τραπεζών, δηλαδή ιδιωτών-τζογαδόρων. Και έρχονται τώρα και μας προσφέρουν δάνειο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αποπλήρωση άλλων δανείων. Όχι για να δούμε άσπρη μέρα, ούτε για να πληρωθούμε, όχι για να δώσουμε τα επιδόματα στους αναπήρους που τα κόβουνε, για τις τράπεζες το κάνουν. Και για να σώσουν τις τράπεζες και τα κέρδη τους πρέπει να καταστρέψουν την οικονομία... Και εσύ χειροκροτάς; Σήμερα τα χρέη χωρών που ακολούθησαν την λιτότητα είναι πέραν του 100% του ΑΕΠ τους (Ελλάδα 150,3%, Ιταλία 126,1%, Πορτογαλία 117,5% και Ιρλανδία 111,5%) και το χρέος της Κύπρου έφτασε το 83,3% και αν υπογράψουμε Μνημόνιο θα εκτιναχθεί πέραν του 135% του ΑΕΠ. 

Λοιπόν αγαπητοί μου, η εμπειρία λέει πως η λιτότητα είναι η οικονομική αυτοκτονία μιας χώρας και πως το Μνημόνιο δεν είναι δάνειο είναι τοκογλυφία...

Και αναπολώ το εξώφυλλο του γερμανικού Focus με την Αφροδίτη... Το ευρώ μου μέσα!

Δευτέρα 22 Απριλίου 2013

Τικ-Τοκ

Κάθε φορά που γράφω ένα πολιτικό κείμενο για την σημερινή κατάσταση νιώθω ότι απαντάω σε σαχλά κείμενα όπως το Theparty is over και σε γλυακανάλατα γράμματα όπως του Αλκίνοου.


Σε καμιά χώρα, ποτέ στην Ιστορία, ένας αγώνας για επιβίωση δεν κερδήθηκε με φιλανθρωπία! Αντικαταστήσαμε μια πιθανή επανάσταση -θεωρώντας την μάλλον μάταιη- με την φιλανθρωπία...

Οι εξελίξεις έρχονται και φεύγουν. Πριν ένα μήνα το χρέος ήταν δέκα-κάτι δισεκατομμύρια ευρώ, πότε έγινε δεκαεπτά δεν ξέρω και τώρα διάβασα πως πουλάμε και χρυσό για να τα βγάλουμε πέρα... Ε με όλα αυτά λογικό είναι ο κόσμος να ανησυχεί. Είπαμε είναι καλό πράγμα η αβεβαιότητα αλλά νομίζω τώρα το παράκαναν! Και αυτό φαίνεται, αλλάζουμε 25 διαθέσεις σε μια μέρα, και όχι δεν φταίει ο καιρός, την μια είμαστε καλά και ετοιμαζόμαστε για τριήμερα και την άλλη είμαστε σε κατάθλιψη 7,1 της κλίμακας βρίξτερ!

Εμείς είμαστε μια οικογένεια πατροπαράδοτη. Η σχέση μας με τα λεφτά είναι τυπική. Τα αγαπάμε και τα μισούμε ταυτοχρόνως. Το μεγαλύτερον ποσόν των χρημάτων δεν είναι σε τρεχούμενους λογαριασμούς -χάρις στα μεγαλόπνοα και αμιγώς Κυπριακά σχέδια των γονιών μου- και ένας τρεχούμενος λογαριασμός σε μια τράπεζα καλύπτει τα έξοδα του νοικοκυριού μας. Δεν με ενδιέφεραν ποτέ τα λεφτά, και αν με ρωτήσετε δεν ξέρω πόσα μένουν στον λογαριασμό μέχρι το τέλος του μήνα και δεν ξέρω κι' όλας πόσα έχω εγώ ο ίδιος.


Οι γονείς μου ξέρουν με κάθε ακρίβεια, με κάθε σεντ τις καταθέσεις τους. Λογικό από την μια γιατί διαχειρίζονται το σπίτι (ηλεκτρικό, νερό, τηλέφωνα-ίντερνετ, φαγητό κτλ) αλλά από την άλλη παρατηρώ μιας μορφής ψύχωση με τα χρήματα, εξού και οι καταθέσεις σε γραμμάτια, τα υπολογισμένα επιτόκια και το κάθε σεντ στην άμυνα κ.ο.κ. Εγώ ανησύχησα ότι δεν θα τα βγάλουμε πέρα μέχρι να ανοίξουν οι τράπεζες, αυτοί ανησύχησαν μήπως χάσουν τα λεφτά που μάζευαν εδώ και χρόνια.

Εντάξει οφείλω να παραδεκτώ (όπως και οφείλουν οι ίδιοι να παραδεκτούν) ότι έκαναν μοιραία λάθη με δάνεια και άλλα δάνεια για αποπληρωμή άλλου δανείου και δεν μαζεύεται, όμως δεν παύει τα λεφτά που μάζευαν να τα μάζευαν από τα δεδουλευμένα τους. Δεν πήραν bonuses, ούτε χοντρά επιδόματα για κάποιον τυπικό λόγο, ούτε υπουργοί είναι, ούτε υψηλόβαθμα στελέχη σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ούτε ούτως καλούμενοι “καλοπληρωμένοι” δημόσιοι υπάλληλοι. Είναι δυο απλοί άνθρωποι, ο πατέρας μου ήταν και άνεργος για περισσότερο από 4 χρόνια και είναι τώρα και οι δυο εργάτες. Για αυτό δεν αντέχω να μου λένε ότι φταίνε οι εργαζόμενοι -δημόσιοι ή μη- για την κρίση.

Οι τράπεζες είναι κερδοσκοπικοί εταιρείες και όπως σε κάθε εταιρεία, που έχει εισοδήματα, η κεφαλή της αποφασίζει πως να διαχειριστεί αυτά τα λεφτά. Με την πάροδο του χρόνου έχουν χάσει την απλή, την λειτουργική τους ιδιότητα (αυτήν της διαχείρισης συναλλάγματος και διακίνησης χρήματος) και μετατράπηκαν σε μεγαλοθηρία ενός φαύλου -απ' ότι φαίνεται- συστήματος. Έτσι με τις μίζες των golden boys από προσέλκυση μεγαλοκαταθετών, κάποιοι -ήτοι πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων- έγιναν πλουσιότεροι και εξέθεσαν σε τρομερό κίνδυνο σημαντικά ποσά των τραπεζών, για σκοπούς επένδυσης (κερδοσκοπικές εταιρείες είπαμε). Με στόχο να βγάλουν μεγαλύτερα κέρδη πήραν χρήματα και τα ρίσκαραν, καζίνο, κανονικά. Έτσι χάθηκε η ασφάλεια, οι τράπεζες έκλειναν την χρονιά τους με λιγότερα κέρδη απ' ότι άλλες χρονιές και έτρεχαν όσοι προλάβαιναν να φύγουν (βλπ. Μαρφίν-Λαϊκή).

Ο Κύπριος βρέθηκε σε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Στο Euronews είδα μια συνέντευξη και ένας γεράκος στην Λήδρας έλεγε πως αυτό που ζει τώρα είναι χειρότερο από το 1974.Δεν με παραξένεψε καθόλου. Η παλιά γενιά αγαπά τα χρήματα (περισσότερο απ' ότι τα μισεί) γιατί τα λεφτά τον έφτασαν εδώ, η γενιά των γονιών μου έζησε αυξήσεις που εμείς ποτέ δεν θα δούμε. Εμφανίστηκαν τόσα καινούργια πράγματα γιατί άλλαξε η ζωή. Εγώ μάλλον τα μισώ περισσότερο τα λεφτά, γιατί σαν νέος ξέρεις ότι το όνειρο έχει κάποιο κόστος, για παράδειγμα θέλω να κάνω θέατρο, χρειάζομαι λεφτά κτλ.

Διότι έτσι είναι πια, τα λεφτά πάνω από όλα. Και δεν καταλαβαίνω την άποψη μερικών ανθρώπων πως μετά το CyprusAid όλα είναι πάλι καλά. Μαζέψαμε τρόφιμα, μπράβο μας. Τα δώσαμε, μπράβο στους διοργανωτές. Μα ποιος έδωσε τα τρόφιμα; Ο Κύπριος από το υστέρημα του. Αυτό δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Καταρχάς οι άπορες οικογένειες δεν μπορούν να πληρώσουν ρεύμα και νερό με τρόφιμα, δεδομένο πρώτο. Επίσης κάνουμε ό,τι μπορούμε, π.χ. αν έρθει ο γείτονας μου και μου πει πως δεν έχει να φάει θα του δώσω να φάει, δεν θα τον παραπέμψω σε κοινωνικό παντοπωλείο. Επιπλέον μόλις ανοίχτηκε ένας ανήλεος πόλεμος προς όλους, θα μειωθούν μισθοί, θα απολυθεί κόσμος, θα αφεθούν οι νέοι, θα ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα και θα ακριβύνουν τα όνειρα. Και δεν καταστροφολογώ, ανοίξτε και διαβάστε το Μνημόνιο, σε απλά αγγλικά είναι. Δεν θα έχουμε υστέρημα.

Σε καμιά χώρα, ποτέ στην Ιστορία, ένας αγώνας για επιβίωση δεν κερδήθηκε με φιλανθρωπία! Αντικαταστήσαμε μια πιθανή επανάσταση -θεωρώντας την μάλλον μάταιη- με την φιλανθρωπία...
Δεν θέλω Plan B, κύριοι, θέλω να ζήσω. Τέλος.

Σάββατο 20 Απριλίου 2013

Πρόλογος (ο)

Δεν μπορώ να βγάλω από την μνήμη μου λόγια φιλολόγων μου από το Λύκειο τύπου “ο πρόλογος είναι το σημαντικότερο μέρος μιας έκθεσης”. Αν και μετά από λίγο η ίδια καθηγήτρια (δεν είχα άνδρα καθηγητή Νέων Ελληνικών) έλεγε πως ο επίλογος είναι το σημαντικότερο μέρος. Ποτέ δεν κατάλαβα και μεταξύ μας δεν έχει καμιά μα καμιά διαφορά. Όλα είναι σημαντικά... αυτό κατάλαβα από τους βαθμούς των εκθέσεων μου.

Περνώντας στο Πανεπιστήμιο και παρακολουθώντας μαθήματα Γλωσσολογίας κατάλαβα ότι δουλεύουμε με έναν εννοιολογικό τρόπο. Θέλουμε να ξέρουμε τί είναι αυτό που σπουδάζουμε, θέλουμε να ξέρουμε τί είναι αυτό με το οποίο ασχολούμαστε, θέλουμε να ξέρουμε τί είναι αυτό που γράφουμε, αυτό που λένε πρόλογος για να ξέρουμε τι είναι σημαντικό ή όχι.

Και παραθέτω λοιπόν το λήμμα από το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (από την ηλεκτρονική έκδοση, που μπορείτε να βρείτε στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα δηλ. εδώ) :
πρόλογος ο [próloγos] Ο19 : 1. προεισαγωγικό μέρος κειμένου ή λόγου. ANT επίλογος: Ο ~ πρέπει να είναι σύντομος. Tο βιβλίο έχει έναν κατατοπιστικό πρόλογο. Mπήκε στο θέμα χωρίς πρόλογο. ~ μυθιστορήματος / θεατρικού έργου. ~, κυρίως θέμα και επίλογος. Άσε τους προλόγους και λέγε τι συμβαίνει. 2. (στο αρχ. δράμα) α. το μέρος πριν από το χορικό άσμα. β. ο αρχικός μονόλογος, που αναφέρεται σε γεγονότα σχετικά με την υπόθεση του δράματος και εισάγει στην κυρίως δράση.
Επομένως αυτή η ανάρτηση, ποστ στην καθομιλουμένη, είναι ένας πρόλογος. Το “πρέπει [ο πρόλογος] να είναι σύντομος” είναι παράδειγμα και όχι ορισμός του, άρα έχω το ελεύθερο της έκτασης, χαίρομαι. Επίσης η ύπαρξη του προλόγου είθισται να σημαίνει ότι ακολουθεί ένα κυρίως μέρος (και καιρού επιτρέποντος ένας επίλογος, λες και είναι τα κείμενα έμβια όντα). Και ναι, δημιουργώ αυτό το προσωπικό ιστολόγιο, μπλογκ στην καθομιλουμένη, για να φιλοξενώ ελεύθερα τις σκέψεις μου, τις απόψεις μου και κάποια άλλα πράγματα.

Είμαι ο Φώτης... και σας καλωσορίζω στην Αριστοκρατορία μου.

ΥΓ. Επέλεξα σχεδόν τυχαία την λέξη πρόλογος, και όχι κάποια άλλη όπως προοικονομία, προϊδεασμός ή απλά εισαγωγή, γιατί είναι η μόνη που έχει άμεση σχέση με το θέατρο.