Θεακρίνος: Ο Μικρός Πρίγκιπας

Πολλοί φίλοι μου συχνά μιλούν για τον Μικρό Πρίγκιπα ή αναφέρονται στο βιβλίο προσθέτοντας στις κουβέντες τους -για πρεστίζ- μια ατάκα από αυτό... Όταν όμως μου λένε “Να, σαν εκείνο το σημείο που η αλεπού...” εγώ δηλώνω περίτρανα -χωρίς ντροπή κιόλας- ότι δεν το έχω διαβάσει ποτέ. Πέφτουν από τα σύννεφα και αρχίζουν τα “Όχι μωρέ”, “Ντροπή” και πάει λέγοντας. Ουδέποτε κατάλαβα προς τι η τόση φασαρία γύρω από ένα αλληγορικό παιδικό βιβλίο...

Πριν την παράσταση θέλησα να μάθω περισσότερα για αυτό το περιβόητο βιβλίο. Ήξερα πως είναι από τα πρώτα βιβλία σε πωλήσεις παγκοσμίως, αλλά αυτό δεν σημαίνει κάτι, για μένα, από μόνο του. Ένας Γάλλος πιλότος φτάνει την δεκαετία του '40 στην Αμερική, εξορίζεται. Μέσα στην φρίκη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, του μεγαλύτερου πολέμου της Ιστορίας, αυτός ο άνθρωπος γράφει αυτή την νουβέλα.

Έχω μια τάση να εκτιμώ έργα που γράφτηκαν αυτή την περίοδο... Ίσως η ιδέα ο Αντουάν Σαιντ Εξιπερί να γράψει αυτήν την νουβέλα σε μορφή παιδικού παραμυθιού να μην ήταν δική του, αλλά το έκανε. Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι μια νουβέλα με... ευαισθησίες. Αυτός ο άνθρωπος δεν έζησε απλά τον πόλεμο, αυτός ο άνθρωπος έζησε την μοναξιά, τον χαμό, την φθορά και την πτώση -κυριολεκτικά και μεταφορικά- και για αυτά έγραψε.

Με την ίδια ευαισθησία προσεγγίστηκε το έργο, ως προς την διασκευή του. Όταν διάβασα την πλοκή του έργου σκέφτηκα πως θα χρειαζόταν πολλούς ηθοποιούς και θα ήταν εφιάλτης για τον σκηνογράφο... αμ δεν! Δεν ακολούθησαν την πεπατημένη οι φίλοι της Alpha Square και White Angel Company και όμως κατάφεραν να ανεβάσουν μια πετυχημένη και τρομερά εύστοχη και πλούσια παράσταση. Απλά σκηνικά, τα οποία η -ενίοτε άτιμη- τεχνολογία ήρθε για να τονώσει, απλά μεν, όμορφα δε video χρωμάτισαν τα σκηνικά και μας ταξίδεψαν σε άλλους πλανήτες. 

Το ταξίδι όμως δεν θα 'ταν το ίδιο χωρίς το πιάνο και τον μουσικό του! Όμορφη μουσική ίσον όμορφο ταξίδι. Η μουσική δεν υπερκάλυψε κάτι, αλλά δεν ήταν μόνο η μουσική... Ήταν και οι τρεις ηθοποιοί. Μόνο τρεις; Και εγώ αυτό σκεφτόμουν, ειδικά όταν ο ένας θα ήταν αναγκαστικά ο Μικρός Πρίγκιπας... αλλά να που το έκαναν και όχι μόνο πέτυχε αλλά ήταν μετρημένο και αισθητικά ωραίο, και επιπλέον δεν νομίζω οι μικροί μας φίλοι να συγχύστηκαν καθόλου. Ο Μικρός Πρίγκιπας (Μαρίνα Αργυρίδου) προσεγμένος από το μαλλί μέχρι το περπάτημά του, με ένα όντως ωραίο γέλιο γνώρισε -ξεχωρίζω εδώ- ένα αστείο λουλούδι και έναν αστείο επιχειρηματία που νομίζει ότι τα αστέρια του ανήκουν (Αλεξία Παρασκευά) και ένα -πάρα πολύ- σαγηνευτικό φίδι και τον αγαπημένο φαναρανάφτη (Μάριο Κωνσταντίνου).

Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι το τέλος... Και εδώ βασίζεται η άποψη μου ότι αυτό το βιβλίο είναι ένα αντιπολεμικό-υπαρξιακό καμουφλαρισμένο ως παιδικό. Δεν σημαίνει ότι όλοι αυτοί που διάβασαν τον Μικρό Πρίγκιπα -εκατομμύρια ολόκληρα- καταλαβαίνουν τι συμβολίζει ή τι εννοεί. Αλλά είμαι σίγουρος ότι τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν πολλά περισσότερα από αυτά που νομίζουμε... Αν τα αφήσουμε φυσικά. Ο κόσμος έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια, πιθανότατα το ίδιο να έλεγε και ο Σαιντ Εξιπερί την εποχή του, για αυτό αφήστε τα παιδιά να... καταλάβουν. Ίσως το ξαναδιαβάσουν το βιβλίο κάποτε, τότε θα καταλάβουν κι άλλα πράγματα.

Έτσι και τα παιδιά...

Ταυτότητα της παράστασης:

Μετάφραση: Μελίνα Καρακώστα

Διασκευή – Σκηνοθεσία: Ανδρέας Αραούζος

Σκηνικά – Κοστούμια: Κρίστη Πολυδώρου

Video Animations: Αιμίλιος Αβραάμ

Σύνθεση μουσικής – Μουσικός: Γιάννης Χατζηλοΐζου

Στίχοι τραγουδιών: Σταύρος Σταύρου

Σχεδιασμός φωτισμού: Γρηγόρης Παπαγεωργίου

Κινησιολογία: Μαρία Μέση

Ερμηνεύουν: Μαρίνα Αργυρίδου, Μάριος Κωνσταντίνου, Αλεξία Παρασκευά.

Θεακρίνος: Δωδέκατη νύχτα

Όταν θεατρικά σχήματα ανεβάζουν Σαίξπηρ έχουν την τάση να τον ανεβάζουν σε μπαρόκ ελληνικά, με πολλά στολίδια και απόλυτη σοβαρότητα. Έτσι όμως αρνούνται να αναμετρηθούν με τον ίδιο τον Σαίξπηρ. Θυμάμαι στην ανοικτή συζήτηση μετά την παράσταση του ΘΟΚ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δυο, το κοινό στάθηκε πολύ στο χιούμορ της παράστασης και όλοι συνεχώς ρωτούσαν αν ήταν προσθήκες του σκηνοθέτη ή του μεταφραστή ή αν όντως έτσι είναι το κείμενο. Το σοβαρότερο πρόβλημα του να ανεβάσει κάποιος Σαίξπηρ σήμερα είναι η υπέρμετρη σοβαρότητα που του αποδίδουμε.

Δεν λέω ότι ο Σαίξπηρ έγραφε βλακείες και ούτε αυτό τον κάνει λιγότερο σημαντικό. Ο Σαίξπηρ είναι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του κλασικού θεάτρου αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τον αποδομήσουμε... Ανέφερα προηγουμένως την παράσταση Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δυο, έργο που κατατάσσεται στις τραγωδίες που έγραψε ο Σαίξπηρ. Αυτός ίσως να ήταν ο προβληματισμός γύρω από το χιούμορ, το ότι κατατάσσεται στις τραγωδίες του, σε κάτι “σοβαρό”. Από την άλλη αν και η Δωδέκατη νύχτα κατατάσσεται στις κωμωδίες ο κόσμος αγνοεί ότι ο συγγραφέας καταπιάνεται με σοβαρά θέματα.

Ξεκινώ από την σκηνοθεσία γιατί η “καινοτομία” της παράστασης βασίζεται σ' αυτή... Η σκηνοθεσία έρχεται να φέρει μια νέα “θεώρηση” για το έργο, απαλλαγμένο από σοβαροφάνεια και θεατρικά κλισέ. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει με το σύνολο των ηθοποιών να σπάσει τα όρια του “ακαδημαϊκού” Σαίξπηρ και μας δείξουν τελικά την άλλη πλευρά του νομίσματος (ή την ίδια αλλά δεν την ξέραμε). Το όραμα της Δωδέκατης Νύχτας στο Υπόγειο του Σατιρικού θεάτρου είναι αυθόρμητο και αυθεντικό, όπως ακριβώς και οι δημιουργοί του.

Η απουσία κοστουμιών εποχής ή “βασιλικών” σκηνικών από μόνα τους τοποθετούν την παράσταση στο σήμερα (ή και όχι) και μας φέρνουν πιο κοντά στην θεατρική σύμβαση -και παίζοντας με άλλες συμβάσεις (βλπ. έναρξη) το δεδομένο είναι ότι βλέπουμε θέατρο. Η Δωδέκατη νύχτα είναι μια κωμωδία παρεξηγήσεων, και οι παρεξηγήσεις αυτές βασίζονται στις μεταμφιέσεις των ηρώων της, όπως ακριβώς και το θέατρο -πολύ χονδρικά- βασίζεται στην μεταμφίεση. Η παράσταση είχε δόσεις φαντασίας και φρεσκάδας χωρίς φειδώ και για αυτόν τον λόγο η παρεξήγηση... πέτυχε.

Είμαστε κάπου μεταξύ αυτού του κόσμου και ενός φανταστικού και τι μπορεί να βοηθήσει περισσότερο να αναδειχθεί αυτό από το θέατρο το ίδιο; Βρισκόμαστε ή όχι στην Ιλλυρία; Βρισκόμαστε ή όχι στο υπόγειο του Σατιρικού; Υπήρξαν στιγμές, ειδικά οι στιγμές που όλοι οι ερμηνευτές ήταν επί σκηνής, οι οποίες εικαστικά ήταν έξοχες, αναφέρω χαρακτηριστικά την έναρξη με την φουρτούνα.

Η ομάδα των 15 ηθοποιών επί σκηνής έχει δουλέψει σκληρά και αυτό φαίνεται. Κανείς δεν ξεχωρίζει ερμηνευτικά παρά μόνο ο Φέστε (Αθηνά Σάββα), ο οποίος σαν σαλτιμπάγκος φέρνει όλο το θεωρητικό υπόβαθρο (ερωτήματα όπως αυτά της προηγούμενης παραγράφου) επί σκηνής. Και παρά την περιπλοκότητα του έργου καταφέρνουν να μας δώσουν όλα τα θέματα του έργου: το love story, την μεταμφίεση, τα ζητήματα φύλου, την -σεξουαλική- έλξη, τον έρωτα, χωρίς βέβαια να ξεχάσουν το πιο βασικό: ότι κάνουμε θέατρο και πως κάνουμε θέατρο. Συγχαρητήρια σε όλους!

Ταυτότητα της παράστασης:

Σκηνοθεσία: Λέανδρος Ταλιώτης

Ιδέα Σκηνικού: Λέανδρος Ταλιώτης, Χάρης Καυκαρίδης

Μουσική: Γιώργος Κολιάς

Ενδυματολογία – Κατασκευές: Άνδρια Ευαγόρου

Μακιγιάζ: Γιώργος Βαβανός

Κομμώσεις: Μάριος Νεοφύτου

Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί:

Ανδρέας Σιαμαρής, Γρηγόρης Πετρή, Ήβη Νικολαΐδου, Ανδρέας Καρούμπας, Κωνσταντίνα Μενοίκου, Μαριλένα Ιωάννου, Πάνος Ζαμπακκίδης, Αθηνά Σάββα, Τερέζα Ευριπίδου, Ειρήνη Κογκορόζη, Άνδρια Ευαγόρου, Λήδα Καραγιάννη, Πωλίνα Ματθαίου, Ειρήνη Καραγιώργη, Μαρία Ζίττη, Ιφιγένεια Αβραάμ

#Συγχαρητήρια

Τα καλλιστεία, το AIDS και οι φερόμενοι ως δημοσιογράφοι #wow

 

Απλή παράθεση γεγονότων

Παρουσιάστρια- Πληροφορείσαι, Νάταλι μου, ότι κάποιος γνωστός σου είναι φορέας του AIDS. Ποια είναι η αντίδρασή σου σε αυτή την ανακοίνωση και ποια η στάση σου απέναντι του;

Μοντέλο – Καταρχάς το να βοηθάς τον άλλον, προσωπικά για μένα, είναι πάρα πολύ σημαντικό, έτσι όταν θα άκουγα ότι θα ήταν ένας φορέας του AIDS θα τον... Καταρχάς, θα του έλεγα συγχαρητήρια, μπράβο, και ότι είναι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος γιατί όταν βοηθάς τους άλλους, κερδίζεις.

Ολοκληρωμένη παράθεση γεγονότων

Παρουσιάστρια- Πληροφορείσαι, Νάταλι μου, ότι κάποιος γνωστός σου είναι φορέας του AIDS. Ποια είναι η αντίδρασή σου σε αυτή την ανακοίνωση και ποια η στάση σου απέναντι του;

Μοντέλο – Ε, καταρχάς...

Παρουσιάστρια – Λίγο πιο κοντά το μικρόφωνο...

Μοντέλο – Ε... καταρχάς το να βοηθάς τον άλλον, προσωπικά για μένα, είναι πάρα πολύ σημαντικό, έτσι όταν θα άκουγα ότι θα ήταν ένας φορέας του AIDS θα τον... Καταρχάς, θα του έλεγα συγχαρητήρια, μπράβο, και ότι είναι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος γιατί όταν βοηθάς τους άλλους, κερδίζεις.

Παρουσιάστρια – Τι ακριβώς θα του έλεγες, πως το εννοείς αυτό που είπες ότι θα του έλεγες;

Μοντέλο – Τι εννοείτε;

Παρουσιάστρια – Είπες ότι θα του έλεγες συγχαρητήρια και μπράβο

Μοντέλο – Ναι

Παρουσιάστρια – Πως ακριβώς το εννοείς;

Μοντέλο – Να το δείξω;

Κριτής (Α.Γ) – (over) Μπορεί να σε έδερνε φυσικά αν του 'λεγες συγχαρητήρια...

Μοντέλο – Θα ενθουσιαζόμουν, θα... ε... τι εννοείτε;

Παρουσιάστρια – Περίμενε...

Κριτής (Κ.Ε) – (over) Την ερώτηση δεν κατάλαβες...

Παρουσιάστρια – Έρχεται ένας φίλος σου και σου λέει...

Κριτής (Α.Γ) – (over) Δεν κατάλαβε την ερώτηση

Παρουσιάστρια – ...είμαι φορέας του AIDS

Μοντέλο – Ναι

Κριτής (Α.Γ) – (over) Βοηθήστε το παιδί

Παρουσιάστρια – Εσύ τι θα του έλεγες;

Κριτής (Α.Γ) – (over) Μύριελ μην γελάς

Μοντέλο – Ότι έκανε πάρα πολύ καλά... Θα τον ενθάρρυνα να το ξανακάνει...

Παρουσιάστρια – Περίμενε...

Κριτής (Α.Γ) – Χριστιάνα μου, να σου πω κάτι...

Παρουσιάστρια – (over) Περίμενε Νάταλι μου...

Κριτής (Α.Γ) – Να σου πω κάτι πάρα πολύ βασικό γιατί κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικούς κώδικες και χρησιμοποιεί διαφορετικά τις λέξεις σαν κλειδί

Παρουσιάστρια – (over) Συμφωνώ

Μοντέλο – Τι εννοείτε φορέα; Εννοείτε... φορέας... να...

Κριτής (Α.Γ) – Αυτό. Προσέξτε τώρα. Ότι έχει AIDS παιδί μου, ότι είναι άρρωστος ο άνθρωπος.

Μοντέλο – Αν έχει AIDS... α... όι ότι... θα βοηθούσε...

Κριτής – Όχι ότι βοηθάει

Μοντέλο – Όχι ότι θα εδιούσεν...

Παρουσιάστρια – Όχι! Όχι! Όταν λέμε φορέας..

Μοντέλο – Εντάξει! Απολογούμαι

Κριτής (Α.Γ) – Άλλο φορέας, άλλο αμφορέας.

Μοντέλο – Οκ, δεν κατάλαβα σωστά

Κριτής (Α.Γ) – (over) Ωραία...

Παρουσιάστρια – Τώρα που κατάλαβες Νάταλι μου ακριβώς την ερώτηση

Μοντέλο – (over) Ωραία... Ε... Ότι αυτά υπάρχουν στην ζωή... Ότι να προσπαθεί για την κάθε μέρα, φυσικά θα ήμουν δίπλα του, θα τον στήριζα και θα ήμουν... θα το... του έλεγα ότι αυτά είναι πράγματα συμβαίνουν (sic) μέσα στη ζωή και ότι την κάθε μέρα να την απολαμβάνει όσο μπορεί και ότι για όλους μας... Δηλαδή... για παράδειγμα μπορεί ο ίδιος να έχει AIDS αλλά κάποιος μπορεί να χάσει την ζωή του από απλά έναν ατύχημα. Θα του έφερνα άλλα παραδείγματα για να του δείξω ότι είναι κάτι συγκλονιστικό που πρέπει να τα παρατήσει.

Παρουσιάστρια – Νάταλι μου, έχεις ολοκληρώσει την απάντηση σου;

Μοντέλο – Ναι πιστεύω πως ναι.

Παρουσιάστρια – Θα ήθελα να κάνω ένα μικρό σχόλιο, σε ότι έχει να κάνει στο κομμάτι που είμαστε αυτή τη στιγμή που είναι οι ερωτήσεις. Επειδή είναι το πιο εύκολο να ακούμε την απάντηση κάποιου άλλου και να... αντιδράσουμε με τον τρόπο που θα αντιδράσουμε σ' αυτό που θα ακούσουμε. Είναι ειλικρινά το πιο δύσκολο κομμάτι σε ότι έχει να κάνει με τα κορίτσια στη διαδικασία του διαγωνισμού. Ζώντας και εγώ αυτήν την εμπειρία, εκείνη την στιγμή από το άγχος σου ούτε ακούς, ούτε αντιλαμβάνεσαι ακριβώς τι γίνεται και το λέω ειλικρινά μέσα από την δική μου εμπειρία. Εγώ προσωπικά δεν είχα ακούσει την δική μου την ερώτηση και στην τύχη απάντησα και τυχαία έπεσα μέσα, την χρονιά μου το 2001.

Κριτής (Κ.Ε) – Πάλι καλά, εσύ έπεσες, εδώ δεν έπεσαν...

Κριτής (Α.Γ) – (over) Γι' αυτό μ' αρέσεις...

Παρουσιάστρια – (over) Όχι, ειλικρινά το λέω Αχιλλέα μου...

Κριτής (Α.Γ) – Για αυτό μ' αρέσεις, γιατί προσπαθείς να στηρίξεις μια κατάσταση που δημιουργήθηκε, με τόσο Αριστοτέλειο τρόπο... Λοιπόν...

Παρουσιάστρια – Είναι η αλήθεια αυτή...

Κριτής (Κ.Ε) – Είναι η αλήθεια, έχει δίκαιο

Κριτής (Α.Γ) – Ναι το καταλαβαίνω απόλυτα,

Κριτής (Κ.Ε) – (over) Είναι αλήθεια

Κριτής (Α.Γ) – Κάτω από το στρες και από όλη αυτή τη... αυτό που δημιουργείται, είναι λογικό ένα παιδί στην ηλικία της Νάταλης, να μπερδέψει τη σειρά... ακόμη και μιας πρότασης. Η κοπέλα πίστευε ότι αναφέρεται σε κάποιον που είναι εθελοντής, κάποιος προσφέρει

Παρουσιάστρια – (over) Κάποιος που προσφέρει

Κριτής (Α.Γ) – Για αυτό του είπε συγχαρητήρια και μπράβο σου.

Παρουσιάστρια – Ναι! Άκουσα το συγχαρητήρια και μπράβο σου και...

Κριτής (Α.Γ) – Λοιπόν αυτό...

Παρουσιάστρια – Κωνσταντίνα μου σε ακούμε για την Νάταλι

Κριτής (Κ.Ε) – Ναι... ντάξει... Νάταλι μου καταλαβαίνουμε το άγχος, καταλαβαίνουμε όλο αυτό, βεβαίως πρέπει να κρίνουμε την απάντησή σου έτσι εδώ που φτάσαμε. Εγώ θα 'λεγα Αχιλλέα μου, μετά από κάποια lives και από κάποιες δοκιμασίες που έχουν περάσει τα κορίτσια και τόση προβολή θα.. θα έπρεπε να ήταν λίγο πιο... εμ...

Κριτής (Α.Γ) – Συγκεντρωμένες και πιο...

Κριτής (Κ.Ε) – Όχι μόνο συγκεντρωμένες να ήταν λίγο πιο ανοιχτές... εμ...

Κριτής (Α.Γ) – Εξοικειωμένες! (over) Εξοικειωμένες!

Κριτής (Κ.Ε) – ...εξοικειωμένες και πιο χαλαρές...

Μοντέλο – (over) Μα δεν είχα

Κριτής (Κ.Ε) – ...μπροστά στις κάμερες...

Παρουσιάστρια – Νάταλι μου για πες

Μοντέλο – Sorry που διακο... απλά δεν είχα άγχος, απλά δεν κατάλαβα το θέμα...

Κριτής (Κ.Ε) – Δεν κατάλαβες την ερώτηση ακριβώς. Ωραία... Θα βάλω ένα πέντε γιατί το καλύψαμε στο τέλος και ακόμη θα περίμενα να ακούσω έτσι... λίγο περισσότερα για αυτό το τεράστιο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι συνανθρώποι μας και το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτών των ανθρώπων νομίζω πως είναι η κοινωνική ε... η... ε... κοινωνική απόκλιση από τον υπόλοιπο κόσμο και η απομόνωση από τους γύρω τους. Γιατί σχεδόν οι πάντες που είναι γύρω τους φοβούνται μην κολλήσουνε! Έτσι; Οι περισσότεροι όταν έχουν μπροστά τους ή δίπλα τους έναν φορέα του AIDS. Αυτό είναι νομίζω το μεγαλύτερο που βιώνουν ειδικά στην ψυχολογία τους αυτοί οι φορείς

Παρουσιάστρια – Να πούμε ότι τα κορίτσια την Παρασκευή που μας πέρασε συμμετείχαν σε φιλανθρωπικό fashion show για να...

Κριτής (Κ.Ε) – Μπράβο!

Παρουσιάστρια – ... στηρίξουν ακριβώς τους φορείς του AIDS

Μοντέλο – Να προσθέσω κάτι; Δεν γνώριζα... Δεν γνωρίζω, όταν κάποιος έχει AIDS...

Κριτής (Α.Γ) – (over) Την ορολογία

Μοντέλο – Τι συνέπειες έχει...

Κριτής (Κ.Ε) – Μάλιστα

Παρουσιάστρια – (over) Εντάξει

Κριτής (Α.Γ) – Πας σε ελληνικό σχολείο ή σε αγγλικό;

Μοντέλο – Σε Ελληνικό. Επήγαινα...

Γλωσσολογία και καλλιστεία

Επειδή ο διάλογος ήταν έντονος αρκέστηκα σε μερικά (over) όταν οι ομιλητές καβαλούσαν τους άλλους και όπου ήταν δυνατόν κατέγραψα αυτά που άκουγα. Τα μουρμουρητά δεν τα σημείωσα γιατί πολύ απλά τα αυτιά μου δεν είναι βιονικά. Παρακάμπτω τα γλωσσολογικά σχόλια του τύπου “είναι λογικό σε αυτή την ηλικία να μπερδεύεις τις λέξεις”... Ή μάλλον να το σχολιάσω και αυτό. Τι πάει να πει σε αυτή την ηλικία; Και από που και ως που να γίνεται μια τέτοια δήλωση σε καλλιστεία; Τι στο καλό; Νευρογλωσσολόγος είναι ο κριτής; Και στο σχόλιο της παρουσιάστριας ότι είναι εύκολο να κρίνουμε τους άλλους ένα έχω να πω, ναι είναι εύκολο να κρίνουμε τους άλλους γιατί δεν πρόκειται για μια σχολική παράσταση... δεν πρόκειται για μια σχολική εκδήλωση για την 28η Οκτωβρίου... είναι για κάτι άλλο. Το να είσαι μοντέλο δεν σημαίνει απλά να είσαι ένα ζωντανό ή περιφερόμενο μανεκέν. Όλα τα μοντέλα είναι άνθρωποι με μυαλό. Απλό.

Ακόμα και στην Αμερική ή στα παγκόσμια καλλιστεία δηλώσεις όπως αυτές της κυρίας Ευριπίδου που υπερασπίζονται το τρίσημο πατρίς-θρησκεία-οικογένεια (προτίμηση θρησκευτικού γάμου και συμπεριφορές “Θα τα παρατήσω όλα για να γίνω μάνα”) κρίνονται αλλιώς και όχι με ολοστρόγγυλα δεκάρια. Δεν λέμε απλά την άποψη μας για όλα και όποιον πάρει ο Χάρος, θυμίζω την Μιςς Καρολίνα, στον διαγωνισμό Μιςς ΗΠΑ 2009 η οποία έχασε τον τίτλο για την απάντηση της στην ερώτηση του Περέζ Χίλτον και η οποία έκτοτε έχει κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τα απομνημονεύματά της “Η ανείπωτη ιστορία της μάχης μου με το κουτσομπολιό, το μίσος και τις πολιτικές επιθέσεις”.

Άγνοια και ειλικρίνεια

Η ειλικρίνεια είναι εκτιμητέα, η άγνοια όχι και τόσο. Τα πράγματα δεν είναι περίπλοκα... Όταν δεν ξέρεις καλύτερα να μην μιλάς. Το μοντέλο, η Νάταλι Ριαρ, δήλωσε πως ΔΕΝ ήταν αγχωμένη και πως δεν κατάλαβε, έπειτα δήλωσε πως ΔΕΝ ξέρει τι σημαίνει να έχεις AIDS. Το τραγικότερο πάντων είναι πως η παρουσιάστρια έ(μ)πλεξε το εγκώμιο της διοργάνωσης δηλώνοντας πολλάκις την συμμετοχή των κοριτσιών σε μια επίδειξη μόδας με φιλανθρωπικό σκοπό, για στήριξη των φορέων του AIDS. Πόσο πιο απλό και ανθρώπινο θα ήταν αν πριν αυτήν την επίδειξη, προηγείτο μια ενημέρωση από τους διοργανωτές. Αλλά έτσι κι αλλιώς η φιλανθρωπία σ' αυτό τον τόπο είναι επιφανειακή (δε θέλετε να μιλήσω για τον Ραδιομαραθώνιο τώρα).

Η κοινωνία και το AIDS

Το επεισόδιο αυτό -ας πούμε επεισόδιο- δεν είναι η εξαίρεση του κανόνα... Είναι ο κανόνας. Πολλοί νέοι δεν ξέρουν τι είναι HIV/AIDS και αγνοούν τους κινδύνους ή, ακόμη χειρότερα, θεωρούν ότι είναι αδύνατον να προσβληθούν από αυτόν τον ιό, γιατί για ιό πρόκειται και όχι αρρώστια ή κάτι άλλο. Αν ρωτήσεις νέα παιδιά για το AIDS θα σου πουν τα χιλιοειπωμένα “η αρρώστια των γκέι”, “μια αρρώστια από το σεξ”, “αν δεν προσέχεις” κ.ά. ευφάνταστα και μη. Η Νάταλι δεν είναι ηλίθια, η Νάταλι δεν ξέρει, είναι θύμα ελλιπούς εκπαίδευσης και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Μην τα ρίχνουμε όλα στα σχολεία (κύριε Γραμματικόπουλε μου) που μεταξύ μας ναι, κάτι δεν πάει καλά, αυτό το βλέπουμε περισσότερο από τα Ελληνικά των κοριτσιών παρά από τα πιστεύω τους. Και εγώ έχω τελειώσει δημόσιο σχολείο, όπως και η Νάταλι και τα περισσότερα, φαντάζομαι, κορίτσια, αλλά τα Ελληνικά μου δεν είναι ετοιμοθάνατα και οι απόψεις μου δεν είναι αβάσιμες. Υπάρχει και η οικογένεια και ο εαυτός μας.

Υ.Γ. Γνωστό μηνιαίο περιοδικό μου έστειλε πίσω άρθρο που είχα γράψει σχετικά με το AIDS, αρνούμενο να το δημοσιεύσει, λέγοντας ότι απορρίπτεται γιατί δεν είναι... εύθυμο! #Συγχαρητήρια #Νατοξανακάνεις

Αστερισμοί, αντί Θεακρίνου

Έχω σβήσει και έχω ξαναγράψει αυτό το κείμενο ούτε εγώ ξέρω πόσες φορές και ποτέ δεν έγραψα την ίδια πρόταση δυο φορές. Αυτό εξηγείται με μια θεωρία στη φυσική: οι ίδιες αρχικές συνθήκες δεν δίνουν πάντα το ίδιο αποτέλεσμα. Δηλαδή η επιθυμία μου να μιλήσω για την εμπειρία μου στους Αστερισμούς στον ΘΟΚ κάθε φορά με οδηγεί στο να γράφω κάτι άλλο. Μόνο αυτό πρέπει να ξέρει κάποιος πριν δει αυτή την παράσταση, την θεωρία της αβεβαιότητας.

Αυτή την στιγμή διαβάζεις αυτό το κείμενο. Αυτό το κείμενο θα αναρτηθεί και ίσως μοιραστεί κάποιες φορές και θα διαβαστεί -ελπίζω- άλλες τόσες. Αυτά που διαβάζεις δεν είναι αυτά που έχω γράψει αλλά αυτά που γράφω τώρα.

Ξέρεις ότι το φως που εκπέμπει ο ήλιος χρειάζεται 8 λεπτά να φτάσει στην γη; Ναι, έτσι είναι. Άρα το φως που είδες το πρωί ήταν αυτό που εξέπεμψε ο ήλιος πριν 8 λεπτά. Έτσι και το κείμενο αυτό. Αυτή τη στιγμή διαβάζεις αυτό το κείμενο. Επίσης αυτή την στιγμή το γράφω. Βλέπω τον κέρσορα στον υπολογιστή να προχωρεί και να εμφανίζονται ένα-ένα τα γράμματα των λέξεων.... και εσύ τώρα διαβάζεις τις λέξεις μια-μια!

Πολύς κόσμος φοβάται όταν του μιλάς για την θεωρία των παράλληλων συμπάντων ή το απορρίπτει χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν ξέρω γιατί. Γιατί δεν είναι τόσο οικείες; Γιατί δεν είναι ακόμη τόσο mainstream; Ναι, και σε μένα στην αρχή όλα αυτά ακούγονταν κουλά γιατί δεν είχα ιδέα περί τίνος επρόκειτο. Έπειτα μετά από καιρό δοκίμασα να παρακολουθήσω -ανεπιτυχώς- ειδικά ντοκιμαντέρ. Αλλά αφορμή να το ψάξω λιγότερο στάθηκε η γνωριμία μου με την Μάριαν και τον Ρόλαντ.

Η Μάριαν είναι καθηγήτρια θεωρητικής φυσικής στο πανεπιστήμιου του Σάσεξ και ο Ρόλαντ είναι ένας -σχεδόν πάντα- άτσαλος άντρας, μελισσοκόμος στο επάγγελμα. Είναι και οι δυο χαρακτήρες ενός θεατρικού έργου, των Αστερισμών του Νικ Πέιν. Και τους γνώρισα δυο φορές... Η πρώτη ήταν διαβάζοντας το έργο, είχα παραγγείλει το βιβλίο -εκδόσεις Θεάτρου Νέου Κόσμου- υπό την επήρεια ενός ενστίκτου. Η δεύτερη φορά ήταν στις πρόβες στον 2ο όροφο του ΘΟΚ.

Υπάρχουν πάμπολλες θεωρίες που υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει αντικειμενική πραγματικότητα και ότι όλα όσα βλέπουμε είναι ολογράμματα, γνωστά και ως matrix. Δεν μπορώ να το εξηγήσω αυτό, ούτε με απλά ούτε με μπαρόκ ελληνικά γιατί δεν το κατέχω. Αλλά να πως εξηγείται από την ματιά μου. Οι άνθρωποι στα θεατρικά έργα δεν υπάρχουν αλλά μπορούμε να τους αντιληφθούμε μέσω των matrix τους, των ηθοποιών που τους ενσαρκώνουν. Έτσι γνώρισα την Μάριαν και τον Ρόλαντ, μέσω της Στέλας και του Νεοκλή.

Ποτέ δεν πίστευα ότι θα διάβαζα φυσική για ένα θεατρικό, ποτέ δεν πίστευα ότι θα μάθαινα φυσική από ένα θεατρικό! Αλλά το θέατρο είναι τελικά λίγο... φυσική και μαθηματικά. Ο κόσμος του θεατρικού έργου είναι ένας κόσμος ξέχωρος από τον δικό μας, δηλαδή αυτόν που αντιλαμβανόμαστε. Οι ήρωες ενός θεατρικού υπάρχουν (στο χαρτί αν αγαπάτε) και ζωντανεύουν για λίγο, μετά χάνουν το matrix τους. Ένα είναι το σίγουρο, δεν πεθαίνουν! -Για μια ιδέα σαν κι αυτή έγραψε ο Νικ Πέιν το έργο άλλωστε.

Οι άνθρωποι είμαστε βιολογικοί υπολογιστές. Αντιλαμβανόμαστε πράγματα μόνο στο πλαίσιο των αισθήσεων μας... Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός και πηγαίναμε στο αεροδρόμιο της Λάρνακας γιατί μου άρεσε να κοιτάμε τα αεροπλάνα που απογειωνόταν. Είχα κάνει μόνο ένα ταξίδι τότε και δεν ήξερα τι ακριβώς ήταν αυτό το αεροπλάνο. Ήξερα όμως ότι το έβλεπα, το αντιλαμβανόμουν. Όταν όμως χανόταν στον ορίζοντα εγώ νόμιζα πως το αεροπλάνο εξαφανιζόταν, γιατί πολύ απλά δεν ήταν πια στο οπτικό μου πεδίο.

Έτσι αυτό το θεατρικό έργο στάθηκε για μένα ευκαιρία να ανοίξω τους ορίζοντες μου σε αρκετά επίπεδα. Ξέρω ότι δεν μπορώ να δω, να αντιληφθώ, τον έρωτα τώρα αλλά ξέρω με σιγουριά ότι δεν χάθηκε σαν ένα αεροπλάνο κάπου... Αν μη τι άλλο αυτό το έργο σου δίνει ελπίδες. Η ιστορία της Μάριαν και του Ρόλαντ, το θεατρικό του Νικ Πέιν είναι η ιστορία όλου του έρωτα και της ανθρώπινης ζωής... του έρωτα χωρίς ανταπόκριση, του ανεκπλήρωτου, του πρώτου, του τελευταίου, του παθιασμένου, του τυχαίου, του μοιραίου, του άτυχου, του απόλυτου, του ρομαντικού ή και του άπιστου ακόμη έρωτα. Και αυτό επιτεύχθηκε με την ενσωμάτωση θεωριών της κβαντικής μηχανικής και θεωρητικής φυσικής.

Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν στην παράσταση αυτή... Για άνοιξη την περιμέναμε, φθινόπωρο μας ήρθε... Έστω. Ήθελα να ευχαριστήσω ειδικότερα την Στέλα και τον Νεοκλή -ή τα matrix τους;- για την συνεργασία και την όμορφη και υποδειγματική δουλειά τους. Ανταλλάξαμε ρόλους μαθητή-δασκάλου τόσες φορές, ίσως και άθελα, και ελπίζω να το χάρηκαν όσο και εγώ. Ήταν μια εμπειρία μοναδική! Σας ευχαριστώ.

Λίγα για την παράσταση:

Το σκηνικό είναι άσπρο, ουσιαστικά είναι το απόλυτο άσπρο... το άσπρο του εργαστηρίου, το αποστειρωμένο από κάθε τι περιττό. Κάθε συνθήκη και ένα χρώμα. Κάθε θεματική του έρωτα και ένα βίντεο. Κάθε πιθανότητα και μια ερμηνεία υποκριτικά. Ο θεατής έτσι νιώθει σαν ένας κβαντικός φυσικός που εξετάζει υπό το ειδικό μικροσκόπιο του δύο άτομα (και με τις δυο έννοιες της λέξης). Αυτό καταφέρνει το έργο του Νικ Πέιν με ένα αριστουργηματικό σχεδόν τρόπο. Είπαμε πως ο άνθρωπος είναι ένας βιολογικός υπολογιστής και κατανοεί μόνο πράγματα μέσα από τις αισθήσεις του, αλλά κανείς δεν μπορεί να κατανοήσει με τις αισθήσεις την θεωρία των παράλληλων συμπάντων. Ο Νικ Πέιν έγραψε τους Αστερισμούς σε μια απλή γλώσσα... -βιολογικών- υπολογιστών όχι ακριβώς για να εξηγήσει την θεωρία των παράλληλων συμπάντων αλλά για να εξηγήσει το αστείρευτο των δυνατοτήτων και πιθανοτήτων του έρωτα.

Ταυτότητα της παράστασης:
Μετάφραση: Δημήτρης Κιούσης
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Βίντεο/Σκηνικό περιβάλλον/Κοστούμια: Παντελής Μάκκας
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Κίνηση: Έλενα Αντωνίου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γεώργιος Κουκουμάς
Βοηθός Σκηνοθέτη: Χριστίνα Χριστόφια
Ερμηνεύουν:
Στέλα Φυρογένη, Νεοκλής Νεοκλέους

ALS Ice Bucket Callenge

Το αυτομπουγέλωμα, η Αφρική, το ALS και η Κύπρος

Το ότι η Κύπρος είναι χρόνια πίσω το ξέρω, δεν χρειάζεται να το γράψει κάποιος, μου το επιβεβαιώνουν αυτά που βλέπουν τα ματάκια μου -και ενίοτε αυτά που ακούνε τα αυτάκια μου. Ότι (παροδικό) συλλογικό τρόπο διασκέδασης, σκέψης, συμπεριφοράς κτλ -κατά κόσμον μόδα- βλέπουμε το φέρνουμε εδώ και το αποτελειώνουμε. Στο μάτι του κυκλώνα της κοινωνίας μας -από την... “υψηλή” εν προκειμένω- βρέθηκε και το ALS Ice bucket challenge.

Το... αυτομπουγέλωμα

Τί είναι αυτό το πράγμα; Το Ice Bucket Challenge είναι αυτό που λένε οι λέξεις, φυσικά πρέπει να το κάνεις spelling σωστά για να το καταλάβεις. Το Ice Bucket Challenge είναι ένα παιχνίδι-δοκιμασία όπου προκαλείς τρία άτομα να λουστούν ένα κουβά με νερό με πάγο και να το βιντεογραφήσουν. Στην Αμερική όποιος δεν τολμά να το κάνει πρέπει να πληρώσει ένα ποσό, αντίτιμο, ως εισφορά στον Σύνδεσμο Παθόντων ALS.

Τι είναι το ALS;

ALS, η Αμυοτροφική Πλευρική Σκλήρυνση είναι μια νευρομυϊκή πάθηση η οποία προκαλεί ατροφία των μυών. Ανήκει στις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως και το Αλτσχάιμερ, που και πάλι όπως το λέει η λέξη (νευρο- και εκφυλίζω) τα νεύρα, οι κινητικοί νευρόνες συγκεκριμένα, χάνουν σταδιακά τη δομή και τη λειτουργία τους μέχρι και την ολική απώλεια ελέγχου. Ο κοσμολόγος Στήβεν Χώκινς, πάσχει από αυτή την πάθηση. Δεν ξέρουμε ακριβώς τι προκαλεί την πάθηση αυτή και κατ' επέκταση δεν είναι γνωστή η θεραπεία, τα φάρμακα που χορηγούνται σε παθόντες δεν αναστρέφουν την κατάσταση τους.

Stephen Hawkings

Σε αυτό το πλαίσιο ξεκίνησε το ALS Ice Bucket Challenge για την δωρεά στο Ινστιτούτο ALS στην Αμερική για συνέχιση των ερευνών. Μέχρι τώρα έχουν μαζευτεί περισσότερα από 40 εκατομμύρια δολάρια.

Η Αφρική και το μπουγέλωμα

Φυσικά και οι καλοσυνάτοι Κύπριοι που αγαπάνε να μισούν κάθε τι ξενικό έβγαλαν το φαρμάκι τους για το Ice Bucket Challenge και προώθησαν μια εικόνα που στην μισή απεικονίζεται ένα τσούρμο άνθρωποι να μπουγελώνονται και στην άλλη μισή ένα μωρό στην Αφρική να πίνει νερό από καπάκι μπουκάλας. Λες και η λύση στο πρόβλημα του νερού στην Αφρική είναι να σταματήσει το Ice Bucket Challenge.

Παρόλα αυτά...

Έχω δει κάποια video με διάσημους -εννοώ διάσημους του Χόλυγουντ- να δέχονται την πρόκληση. Είναι άδικο που προτιμούν να λουστούν νερό παρά να πληρώσουν; Όχι. Και η νικήτρια της Eurovision, Conchita Wurst, κλήθηκε να λάβει μέρος στην παγκόσμια -πια- πρόκληση. Στην αρχή φαινόταν ότι θα το έκανε αλλά μετά αρνήθηκε λανσάροντας ουσιαστικά ακόμα μια τάση στο Ice Bucket Challenge, Donate twice instead of ice, δηλαδή Δώρισε διπλά, παρά πάγο. Το νόημα αυτής της πρόκλησης είναι και να ευαισθητοποιηθεί το κοινό, να μάθει τι είναι το ALS και αν μπορεί να κάνει μια δωρεά. Και αυτό έγινε, πολλοί άνθρωποι -όπως και εγώ- δεν ήξεραν τι είναι το ALS, αλλά είμαστε εδώ για να μάθουμε και αν μπορούμε γιατί όχι και να βοηθήσουμε.

Φυσικά είναι και ένα άλλο βίντεο το οποίο με ενέπνευσε να δω την άλλη μεριά του νομίσματος. Το ALS μπορεί να μην μας αφορά άμεσα, δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για την Κύπρο ενώ ο σύνδεσμος ασθενών με Αμυοτροφική Πλευκρική Σκλήρυνση στην Ελλάδα έκλεισε. Αλλά το ALS είναι εδώ, μπορεί όχι δίπλα μας, αλλά υπάρχει. Ένας νέος με το όνομα Antony Carbajal ανέβασε το δικό του πρωτότυπο βίντεο λίγο καιρό αφού διαγνώστηκε και ο ίδιος με τον ALS. Το βασικό είναι να διασκεδάσουμε με αυτό που κάνουμε και να το κάνουμε για καλό σκοπό.

Καλώ όλους μου τους φίλους να μαζέψουμε όσα λεφτά μπορούμε τα οποία θα σταλούν, κατόπιν συνεννοήσης, στον Σύνδεσμο ALS, η μοναδική μη-κυβερνητική οργάνωση στην Αμερική για τo ALS, στο Ινστιτούτο Ανάπτυξης Θεραπείας ALS, μια μη-κερδοσκοπική βιοτεχνολογική οργάνωση που ψάχνει αποτελεσματικούς τρόπους θεραπείας του ALS και στον Σύνδεσμο Μυοπαθών Κύπρου. Φυσικά όσοι θέλουν μπορούν να κάνουν το βίντεο με ή χωρίς μπουγέλωμα, με εναλλακτικό ή κοινότυπο μπουγέλωμα!

Περισσότερες πληροφορίες:

Σύνδεσμος Μυοπαθών Κύπρου

www.mdacyprus.org

Μπορείτε να ενημερωθείτε για το ALS και άλλες νευρομυϊκές παθήσεις.

ALS Association

www.ALSa.org

ALS Therapy Development Institute

www.ALS.net

Heartbreaker

Καθόμασταν σε γνωστό καφέ της Φανερωμένης και ένας τυπάς πίσω μας, ο τυπικός -πια- Κύπριος, (ήτοι η νέα Αγία Τριάς: γένια, μύες και αποτρίχωση) καυχιόταν για τις διακοπές του σε γνωστή τριτοκοσμική περιοχή της Κύπρου γνωστή απλά για την υπερηχητική μετάδοση Σεξουαλικών Μεταδιδόμενων Νοσημάτων. Δεν ήταν απλά σεξιστής ήταν κάτι περισσότερο. Ήταν αυτό που λέμε “τόππουζος” και οι φίλοι του άκουγαν με τόση προσοχή αυτά που έλεγε. Γνώρισε δυο κοπέλες, έκανε κονέ και με τις δυο και μετά, κατά τα λεγόμενά του, πήδηξε την μια και τους έδειξε και φωτογραφία της τύπισσας... γυμνή!

Και μετά έχουμε πρόβλημα αν δυο άντρες κρατάνε χεράκια. Βρε άστα διάλα! Ο σαβουρογάμης πίσω μου να λέει τα αναίσχυντα και περιμένουμε να δούμε προκοπή; Δεν είναι μόνο αυτός! Αν όλη η παρέα του -η αντροπαρέα- δεν έχει φέρει ένσταση σε αυτά που λέει σημαίνει ότι πολύ πιθανόν να τα κάνουν και αυτοί! Οι ίδιοι του οι φίλοι επιβράβευσαν ουσιαστικά τις πράξεις του τύπου, με το να γουρλώνουν μάτια και να περιμένουν να δουν κι άλλες φωτογραφίες της νεαράς έτσι όπως την γέννησε η μάνα της... Δεν θα παραθέσω αυτούσια τα ευφάνταστα επιφωνήματα των συν-τοππούζων πέρα από το “Αμμάναμου ιντα shi&@ο$”. Μερσί.

Και επειδή εμένα το μυαλό μου τρέχει με ταχύτητα φωτός δεν μπορούσα να κρατηθώ από το να διατυπώσω τις σκέψεις μου...

Ερωτευόμαστε το άγνωστο. Βλέπουμε κάποιον που δεν ξέρουμε και νομίζουμε ότι τον ξέρουμε αιώνες... Από βιασύνη μάλλον γίνεται αυτό. Επειδή έχουμε όλοι, λίγο ή πολύ, εκείνη την λύσσα κακιά να κάνουμε μια σχέση. Καλά τώρα, σχέση... Αυτές οι σχέσεις -με την άδεια του κυρίου Μπαμπινιώτη και λοιπών λεξικολόγων ας τις λέμε σχέσεις- διαρκούν για λίγο. Δεν γνωρίζουμε τον άλλον, δεν ξέρουμε ποιος πραγματικά είναι και αφού χωρίσουμε ή πάει στραβά μας φταίνε για παράδειγμα όλοι οι άντρες που είναι Λέοντες στο ζώδιο. Κοινώς πνιγόμαστε από προκαταλήψεις! Άρα στο τέλος της ημέρας παθαίνουμε ανοσία και δεν μπορούμε να ερωτευτούμε.

Ένα άλλο “κοινό” λάθος είναι ότι κηρύξαμε την πολυγαμία ως διασκεδαστική -κοινώς fun- και την μονογαμία ως κάτι ξενέρωτο και βαρετό. Εδώ, πολυγαμία και μονογαμία με το δεύτερο συνθετικό το ρήμα γαμώ το κυπριακό, as in fuck, και όχι το αρχαιοελληνικό που σημαίνει την σύναψη γάμου. Φτάσαμε σε ένα στάδιο να βλέπουμε σαν εξωγήινους αυτούς που δεν πηδούν ή πηδιούνται κάθε μέρα και με κάτι άλλο. Δεν λέω ότι το σεξ είναι κακό πράγμα, δεν είμαι παιδί του κατηχητικού, τουναντίον. Βγάλτε τα μάτια σας, αλλά με μέτρο. Δεν ξέρω αν σας έχουν ενημερώσει για την επόμενη υποτιθέμενη καταστροφή του κόσμου αλλά έτσι κάνετε όλοι, σεξ λες και θα πεθάνουμε όλοι αύριο.

Είμαστε ένας λαός συναισθηματικά ανάπηρος! Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Δεν ξέρουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας και δεν μας νοιάζουν τα συναισθήματα των άλλων. Δεν καλλιεργούμε με κανένα τρόπο το πνεύμα μας και αυτά παθαίνουμε... Είναι λες και ζούμε την εποχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης χωρίς να έχουμε περάσει μια εποχή καταπίεσης. Και μην μου πείτε ότι υπήρχε καταπίεση τόσα χρόνια... θα σας μαλώσω!

Μια μέρα μετά. Σκέφτομαι ότι υπερβάλλω... Αλλά έτσι νιώθω. Ή έτσι... δεν νιώθω.

Θεακρίνος: Φιλοκτήτης

Ο Φιλοκτήτης είναι ένα έργο του Σοφοκλή το οποίο διδάχθηκε το 409 π.Χ. και έλαβε το πρώτο βραβείο στους δραματικούς αγώνες. Ο Φιλοκτήτης είναι ένας Έλληνας πολεμιστής τον οποίον εγκατέλειψαν οι ίδιοι οι Έλληνες στο δρόμο τους προς την Τροία, επειδή από ένα δάγκωμα φιδιού μαύρισε το πόδι του και μύριζε άσχημα. Ο Φιλοκτήτης ζει δέκα χρόνια στην Λήμνο, μόνος και παρατημένος από τους Έλληνες.

Ο Οδυσσέας ο οποίος ανέλαβε να ξεφορτωθεί τον Φιλοκτήτη βρίσκεται τώρα στην ανάγκη του. Ένας χρησμός λέει πως οι Έλληνες θα νικήσουν τον Τρωικό Πόλεμο μόνο αν ο Φιλοκτήτης πάει στην Τροία με τα όπλα του Ηρακλή. Ο Οδυσσέας ξεγελά τον Νεοπτόλεμο, γιο του Αχιλλέα, και τον αναγκάζει να σκαρφιστεί μια ιστορία για να πάρει το τόξο χωρίς να ξέρει όμως την αλήθεια.

Πολλά από αυτά τα πράγματα δεν έγιναν κατανοητά στην παράσταση. Σίγουρα δεν ήταν πρόβλημα της μετάφρασης, η μετάφραση αν μη τι άλλο ήταν το κόσμημα της παράστασης αυτής. Απλός λόγος, προσεγμένος και καθόλου κουραστικός για το αυτί. Που εντοπίζω τα κενά ως προς την κατανόηση του έργου; Σε κάποιες, ας πούμε, ατοπίες με πρώτη και καλύτερη την παρουσία του Χορού. Δεν ξέρω αν είναι ατόπημα του σκηνοθέτη ή θέση του μεταφραστή, αλλά ο Χορός στην παράσταση ήταν κάτι μεταξύ προσφύγων και εκδιωγμένων. Στο έργο του Σοφοκλή ο Χορός αποτελείται από ναύτες του Ελληνικού στόλου, συνοδούς του Νεοπτόλεμου.

Ας τονίσουμε εδώ ότι η παράσταση τοποθετήθηκε ξεκάθαρα ιστορικά και με την συμβολή του σκηνογράφου. Βρισκόμαστε στην Λήμνο, το οποίο δεν είναι ένα ερημονήσι τώρα αλλά ένα νησί της μετεμφυλιακής Ελλάδας όπου εξορίζονται οι αντιφρονούντες. Σίγουρα υπήρχαν και τεχνικά ατοπήματα ως προς την παρουσία του Χορού. Ο Χορός στην αρχαία Ελληνική τραγωδία είναι “ένα σώμα” αλλά στην παράσταση αυτή ο Χορός αποτελείτο ουσιαστικά από δυο ομάδες: τον Χορό -για το υποκριτικό κομμάτι- και τους μουσικούς, αν και ενίοτε λειτουργούσαν ως ένα σύνολο. Η δουλειά που έγινε όμως και στα δυο αυτά μέρη δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη.

Κυρίαρχα θέματα της τραγωδίας αυτής του Σοφοκλή είναι η ηθική και το τι είναι σωστό για τον άνθρωπο και το όλον. Με την παρουσία όμως του Χορού ως συν-αντιφρονούντες των πολεμοχαρών Ελλήνων αποδυναμώνεται το δράμα του Νεοπτολέμου, ο οποίος αδυνατεί να επιλέξει τι είναι ηθικά σωστό να κάνει -ναι μεν πρέπει να βοηθήσει τους Έλληνες να νικήσουν στην Τροία αλλά δεν μπορεί να ξεγελάσει τον αδικημένο Φιλοκτήτη και να του κλέψει το όπλο. Αλλά αυτό το αγνοεί ακόμη και το σκηνοθετικό σημείωμα! Επιπλέον το περιβόητο όπλο του Ηρακλή -κατά κόσμον τόξο του Ηρακλή- “υλοποιήθηκε” επί σκηνής με βιβλία, παραδοσιακές στολές και γενικά έργα πολιτισμικής κληρονομίας. Με αυτό δυσκολεύθηκε υποκριτικά ο Νεοπτόλεμος -ο απλός και μετρημένος Κωνσταντίνος Γαβριήλ- να αναδείξει την αμφιταλάντευση που προανέφερα.

Ο Νεοπτόλεμος -η προσωποποίηση της πειθούς- έρχεται σε σύγκρουση με τον Οδυσσέα -προσωποποίηση της βίας- και αρνείται να οδηγήσει τον Φιλοκτήτη χωρίς την δική του συγκατάθεση στην Τροία. Αφού έχει εξαντλήσει όλα τα μέσα να πείσει τον Φιλοκτήτη, ο Σοφοκλής φέρνει τον νεκρό Ηρακλή, ως από μηχανής θεό, για να δώσει λύση στο αδιέξοδο του ήρωα. Την θέση του Ηρακλή στην παράσταση παίρνουν ποιήματα Ελλήνων -αριστερών- διανοούμενων όπως Ρίτσος, Αναγνωστάκης, Βάρναλης, Πατρίκιος, Λειβαδίτης κ.ά.

Ο Φιλοκτήτης είναι αναμφισβήτητα πολιτικό έργο. Κάθε Αρχαίο Δράμα -συμπεριλαμβανομένων των κωμωδιών- κρύβει πίσω του ένα πολιτικό για μας θέμα. Οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε αυτό στο αρχαίο Ελληνικό δράμα ως θεατρικό είδος. Η πρόθεση του σκηνοθέτη να αναδείξει την πολιτική πλευρά του έργου ήταν ξεκάθαρη αλλά το αποτέλεσμα μάλλον όχι και τόσο. Η λειτουργία του Χορού για χάρην... της χάρης της παράστασης δημιούργησε κάποια κενά κατανόησης στο κοινό και χρέωσε ατοπήματα στην παραγωγή συγχύζοντας νοήματα και μηνύματα.

Τέλος, το τέλος της παράστασης ήταν η μεγαλύτερη παραδοξότητα. Ο Σοφοκλής κρατά τον Φιλοκτήτη ζωντανό, διότι αν ο Φιλοκτήτης αρνείτο να πάει στην Τροία, αυτό θα σήμαινε ότι οι χρησμοί δεν θα επαληθεύονταν, ο κ. Τίγκιλης όμως τον σκοτώνει... Αυτό έρχεται -κατ' εμέ πάντα- σε κάθετη ρήξη πρώτον με την έννοια του τραγικού στις αρχαίες Ελληνικές τραγωδίες και δεν συνάδει με το πνεύμα της χρονικής τοποθέτησης της παράστασης.

Αν δεχτούμε ότι είναι ένα αντιπολεμικό μήνυμα -ο Φιλοκτήτης αυτοκτονεί γιατί οι Έλληνες δεν είχαν κανέναν πραγματικό λόγο να πολεμούν τους ξένους- η τοποχρονική τοποθέτηση της παράστασης το αναιρεί -οι Έλληνες του 13ου αι. π.Χ. πολεμούσαν ναι τους Τρώες, η Χούντα όμως πολεμούσε τους ίδιους τους Έλληνες. Ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε γιατί ζούσε στα χρόνια της διάψευσης, στα μαύρα χρόνια των επιπτώσεων της Μικρασιατικής καταστροφής. Ο Αναγνωστάκης όμως και οι άλλοι αριστεροί ποιητές είχαν πείσμα, τόσο όσο ποτέ άλλοτε, να ζήσουν, να γράψουν και να αντισταθούν. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, ο ήρωας του Σοφοκλή έγινε αμέσως, με την αυτοκτονία του, αντιήρωας. Και μετά;

Ταυτότητα της παράστασης:

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Μηνάς Τίγκιλης
Σκηνικά/Κοστούμια: Εδουάρδος Γεωργίου
Σχεδιασμοί Φωτισμών: Βασίλης Πετεινάρης
Μουσική Σύνθεση: Γιώργος Κολιάς
Κίνηση: Χλόη Μελίδου
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Παναγιώτα Παπαγεωργίου & Έλενα Μελετίου
Βοηθός Σκηνογράφου: Θέλμα Κασουλίδου
Μουσική Διδασκαλία Χορού: Νίκος Βήχας (χορωδία Αμμοχώστου)

Διανομή
Φιλοκτήτης: Ευτύχιος Πουλλαΐδης
Οδυσσέας: Κώστας Καζάκας
Νεοπτόλεμος: Κωνσταντίνος Γαβριήλ
Ναυτικός: Αλέξανδρος Παρίσης

Χορός:
Κορυφαίος Α: Γιάννος Αντωνίου,
Κορυφαία Β: Παναγιώτα Παπαγεωργίου,
Κορυφαίος Γ: Μιχάλης Χρήστου
Ευριπίδης Δίκαιος,Στέφανη Νέρου, , Ζαχαρίας Ιορδανίδης, Αντρέας Δανιήλ

Μουσικός: Θεόδωρος Πολυκάρπου

Συμμετέχουν: Χρίστος Χριστοφίδης, Κώστας Μπάφας, Ιάκωβος Καντούνας, Γιώργος Διαμαντίδης (Χορωδία«Μοντέρνοι Καιροί») και Άγγελος Γκουτοσίδης, Άννα Αντωνίου (εθελοντές)