Θεακρίνος: Το παλάτι του τέλους

Ποιά είναι η αλήθεια; Ποιό είναι το αντίθετο της αλήθειας; Το ψέμα ή μια άλλη αλήθεια;

Τί έγινε στους Δίδυμους Πύργους; Ήταν απλά μια αφορμή; Έχει κάποιος εκδικητής άφεση αμαρτιών αν του σκοτώσεις τη μάνα;

Θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια; Όχι μόνο για το Ιράκ. Για τους άλλους πολέμους;

Το έργο πραγματεύεται όλα αυτά τα ερωτήματα. Τρεις χαρακτήρες, υπαρκτά πρόσωπα, μας λένε τη δική τους αλήθεια. Θέλουν να μας την πουν, την αλήθεια. Και οι τρεις βρίσκονται σε μια κρίση, μια κρίση αλήθειας. Παλεύουν με τον εαυτό τους και τις τύψεις τους και όχι τυχαία, τους ενώνει ένας πόλεμος τεραστίων διαστάσεων και ο πόλεμος μας κάνει διαφορετικούς ανθρώπους, μας βγάζει έναν άλλο εαυτό που αγνοούσαμε (κάποιοι). Το αμερικανικό τέρας -θύμα ενός συστήματος, το εγγλέζικο μαύρο πρόβατο -κατά τ' άλλα επιστήμονας- και η μουσουλμάνα-μάνα -μάνα τελεία.

Ο λόγος είναι προϊόν μιας εξαιρετικής πρώτης ύλης και μιας εξαιρετικής μετάφρασης. Η πένα της καναδής Τζούντιθ Τόμσον τσακίζει κόκαλα. Μέσα σ' αυτό το σκληρό θέμα η συγγραφέας φλερτάρει με το χιούμορ -στους δυο πρώτους μονολόγους τουλάχιστον. Το χιούμορ στην σκληρότερη στιγμή είναι η υπογραφή της, ειδικά στον πρώτο τον μονόλογο δεν ξέρεις αν πρέπει να γελάσεις, αν και το κείμενο σε προκαλεί πολύ, γιατί είναι το θέμα τέτοιο.

Το να σκηνοθετείς τον εαυτό σου δυσκολεύομαι να το καταλάβω, αλλά από την άλλη στην καθημερινότητά μας υποδυόμαστε πολλούς ρόλους και ο σκηνοθέτης μας είναι ο εαυτός μας, φυσικά. Καθημερινά λέμε ψέματα, μικρά ή μεγάλα, ταυτόχρονα αναζητάμε την αλήθεια. Αυτοί οι άνθρωποι βαρέθηκαν να λένε ψέματα, θέλουν να λένε μόνο αλήθειες και προβαίνουν στις πιο βαθιές εξομολογήσεις που μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει. Ο κάθε ρόλος χτίστηκε με φροντίδα, με βάση το κείμενο της συγγραφέως και τα διάφορα άρθρα, δεν υπάρχει τίποτα επιπόλαιο. Ο κάθε χαρακτήρας έχει τα δικά του κουσούρια και τις δικές του ομορφιές.

Κάτι φοιτητές του πανεπιστημίου μιλούσαν για την -προβληματική- ψυχοσύνθεση της Λίντι Ίνγκλαντ (Σ. Φυρογένη), κάποιες φίλες μου για το πόσο έκλαψαν με τον Δρ. Κέλλυ (Α. Κατσαρής) και εγώ για το πόσο κράτησα μέσα μου την μάνα της Νάρζες Αλ Σαφάρ (Λ. Σορόκου). Πέραν του γούστου, και οι τρεις έχουν κάτι να σου πουν, να το φανταστείς, να το δεις μπροστά σου, να προβληματιστείς για αυτό. Ο λόγος που οφείλουμε όλοι να δούμε το έργο αυτό είναι αυτό ακριβώς.

Σε μια σχεδόν γυμνή σκηνή -άσε τον καθρέφτη και τους σωλήνες-αγωγούς- το κοινό καλείται να κάνει την πιο ουσιαστική δουλειά, αυτήν που κάνει έτσι κι αλλιώς σε όλες τις παραστάσεις. Τί εννοώ; Οι θεατές βλέπουν μια παράσταση αλλά σχηματίζουν στο μυαλό τους μια άλλη παράσταση. Το ότι ένα είδος θεάτρου ονομάζεται διαδραστικό δεν σημαίνει ότι στα υπόλοιπα είδη το κοινό είναι παθητικός δέκτης. Είναι το ίδιο όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο, ο καθένας έχει κάνει μια ανάγνωση. Εν προκειμένω οι θεατές είναι το κλειδί για να φανταστούν και να προβληματιστούν πάνω σ' αυτό.

Κάποιος θα μπορούσε να πει πως η συγγραφέας παίρνει θέση σ' αυτά που γίνονται. Η μόνη θέση που πήρε είναι όταν ασχολήθηκε με αυτό και έγραψε αυτό το έργο. Η θέση της Τόμπσον -και εν μέρει και των ερμηνευτών-σκηνοθετών- είναι ότι η πραγματικότητα είναι μια πολύπλευρη αλήθεια και πως δεν υπάρχει μια, αλάνθαστη, οικουμενική αλήθεια. Αν το δούμε και πολιτικά είναι λυτρωτικό (για αυτά που έγιναν, για αυτά που θα γίνουν μάλλον βασανιστικό θα έλεγα) αλλά έχει κάτι επαναστατικό μέσα: αυτό θέλουμε; βρόμικους πολέμους και ψέματα; τί θέλουμε;

Φωτογραφία: Χρίστος Θεοδωρίδης

 Κλείνω με μερικούς στίχους μιας Ιρανής ποιήτριας και ακτιβίστριας, της Σιμίν Μπεχμπαχανί:

"Μπορεί να εύχεσαι να καώ, ή να αποφασίσεις να με λιθοβολήσεις,

μα στα χέρια σου το σπίρτο ή η πέτρα χάνουν την δύναμη τους να με βλάψουν"

(Σταματήστε να ρίχνετε την χώρα μου στον άνεμο, 2009)

Συντελεστές της παράστασης:

Μετάφραση: Νικολέτα Καλαθά, Στέλα Φυρογένη

Σκηνοθεσία: Αντώνης Κατσαρής, Νικολέτα Καλαθά, Λένια Σορόκου, Στέλα Φυρογένη

Σκηνικά – Κοστούμια: Λίζα Τσουλούπα

Μουσική: Αντώνης Αντωνίου

Video Art: Νικολέτα Καλαθά

Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Κουκουμάς

Σχεδιασμός Ήχου: Γιώργος Χριστοφή

Ερμηνεύουν: Αντώνης Κατσαρής, Λένια Σορόκου, Στέλα Φυρογένη