Σαλαμίνα τις έστιν

"Μπροστά στις συμφορές δεν οφελεί να σιωπάμε"

Ευριπίδης, Ιππόλυτος 911

Σε ένα βιβλίο για την δημιουργικότητα και την τέχνη διάβασα μια εξαιρετική συμβουλή: “μην ταΐζετε τα τρολς”. Δεν είχα σκοπό να τοποθετηθώ ξανά επί του θέματος αλλά επειδή δέχτηκα προσωπική επίθεση για την Σαλαμίνα και νιώθω την ανάγκη να μιλήσω για αυτό, δημοσιεύω μια ανάρτηση που έχει γραφτεί πριν από ένα μήνα σχεδόν.

Η πρώτη επίσκεψη, σύντομο σημείωμα.

Ήθελα πολύ να ρθω εδώ... Ήθελα να δω πόσο διέφερε η πραγματικότητα από το οπισθόφυλλο του κίτρινου τετραδίου του Δημοτικού, με το περίφημο “Δεν ξεχνώ”. Ακόμα και όταν το βλέπεις με τα μάτια σου δεν σου περνά από το μυαλό ότι αυτό το θέατρο είναι το μεγαλύτερο Ρωμαϊκό θέατρο της Ανατολικής Μεσογείου. Αν και ο χώρος έχει την ίδια αντιμετώπιση με άλλους αρχαιολογικούς χώρους στην υπόλοιπη Κύπρο συνεχίζει να είναι τρομερά συγκινητικό... Με συγκινεί μόνο η σκέψη ότι ο Ευριπίδης θα... φτάσει εδώ.

Σαλαμίνα, 29 Ιουνίου 2015.

"Διότι οι συνετοί άθελά τους επιθυμούν τα κακά"
Ευριπίδης, Ιππόλυτος 358-359

Το πριν

Τετάρτη 22 Ιουλίου, προγραμματισμένη παράσταση του Ιππόλυτου στην Δερύνεια. Μαθαίνω εντελώς τυχαία στην δουλειά ότι στις 28 του μήνα που ήταν προγραμματισμένη η παράσταση στην Σαλαμίνα θα πραγματοποιηθεί μια άλλη εκδήλωση στην Αμμόχωστο. Σχόλασα και έφυγα κατευθείαν για Δερύνεια, ένιωθα την ανάγκη να δω το έργο περισσότερο από ποτέ. Έφτασα πολύ πιο νωρίς και είδα μια πινακίδα που έλεγε πως υπάρχει ένα σημείο από όπου βλέπεις την Αμμόχωστο. Πήγα και στάθηκα, ακίνητος σαν άγαλμα. Ρωτούσα συνεχώς “Μα είναι τα Βαρώσια; Αλήθεια; Είναι τα Βαρώσια;”.

Μνήμες δικές μου δεν έχω, μα πονάει. Περπάτησα τα Βαρώσια, ναι, στο google maps, όσο αστείο κι αν ακούγεται. Ξέρω να σου πω πως παράλληλα με την Λεωφόρο Ελευθερίας στο έμπα της συνοικίας είναι η οδός του συγγραφέα μου, του Ευριπίδη. Από την Εκκλησία του Σταυρού όλη η ευθεία κάτω είναι η οδός Εσπερίδων. Πόσο θα 'θελα να 'μενα εκεί, σε κάποια από τις οδούς με τα υπέροχα ονόματα. Οδός Πετράρχη, Βολταίρου, Κικέρωνα, Ομήρου, Βίκτορα Ουγγώ, Καρόλου Ντίκενς. Να τώρα, η ιστορία παγωμένη μπροστά στα μάτια μου.

Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο νου ήταν κάποιοι στίχοι από το δεύτερο στάσιμο: “Αχ και να έφτανα / στις ακτές των Εσπερίδων, / στην χώρα των αοιδών. / Εκεί, εκεί / που ο άρχοντας της σκοτεινής μητέρας, / δεν δείχνει πια το δρόμο, / στους ναύτες που βλέπουν τον ορίζοντα”. Τώρα ολοκληρώθηκε η εικόνα. Αχ αυτό το σκοτάδι... Δεν φοβούνται τα σπίτια; Δεν τρέμουν το σκοτάδι; Δεν ανάβει κανείς ένα φως, κανένας δεν διαβαίνει τους δρόμους με τα υπέροχα ονόματα, τα παιδιά δεν παίζουν στις αυλές και τα χωράφια, ούτε καν τα αυτοκίνητα δεν πατάνε την άσφαλτο, μα το χειρότερο απ' όλα... τα λουλούδια και τα δέντρα περιμένουν την βροχή να δροσιστούν! Πως φτάσαμε ως εδώ; Πως θα βγούμε από εδώ;

Το τώρα

Υπάρχει μια στιγμή στην παράσταση που οι ηθοποιοί μετά μανίας ξεστήνουν το σκηνικό, είναι η στιγμή μετά την απόγνωση τους. Αναρωτιούνται γιατί ένας άνθρωπος όπως ο Ιππόλυτος να τυγχάνει μιας τέτοιας συμπεριφοράς και γιατί να έχει αυτή την τύχη. Οι χαρακτήρες επί σκηνής ξεσηκώνουν ότι βρουν μπροστά τους για να ξεθάψουν την αλήθεια και τελικά έρχονται αντιμέτωποι με σκουπίδια ή με το τίποτα.

Υπάρχει και το παρόν. Μετά την αναγγελία της πρότασης της Δικοινοτικής* Τεχνικής Επιτροπής Πολιτισμού ο ΘΟΚ να παραστήσει την καλοκαιρινή παραγωγή του στο Αρχαίο Θέατρο της Σαλαμίνας, δημοσιογράφοι και πολιτικοί ή ακόμα χειρότερα... τ' ανάμεσό τους, ξεσκίζουν με την ίδια μανία τους καλλιτέχνες που έστησαν το έργο. Αποκλείεται να κρύβεται το τίποτα πίσω από αυτές τις επιθέσεις! Δήθεν πολιτικά διλήμματα και ψευδείς πληροφορίες. Όλες αυτές οι στήλες-“καταγγελίες” έχουν -ιστορικά μιλώντας- τα ίδια συστατικά με το Σύνταγμα του 1960 ήτοι φόβος, μένος και έχθρα.

*Ο Χρίστος Αρβανίτης του Φιλελεύθερου μας υποδεικνύει ότι δεν υπάρχει η λέξη δικοινοτικός αλλά για ό,τι αφορά πάνω από μία κοινότητα χρησιμοποιούμε το διακοινοτικός. Όσο υπάρχουν οι λέξεις δίκυκλο, δικύλινδρο, διφασικό, διγαμία, διμερής κ.ά. μπορεί να υπάρχει και η λέξη δικοινοτικός.

“Για αυτό επαινώ περισσότερο όσα γίνονται “με μέτρο”

και λιγότερο όσα γίνονται στην υπερβολή τους.

Και οι σοφοί θα συμφωνήσουν μαζί μου.” 

Ευριπιδης, Ιππόλυτος 264-266

Τα στραβά μάτια ή Επιλεκτική αντίληψη ή Παίζω πελλόν

Τα τελευταία χρόνια τελούνται θείες λειτουργίες σε όλη την κατεχόμενη Κύπρο. Αλλά φαίνεται ότι είναι κρατικό μυστικό πως όταν πας για προσκύνημα δεν επιδεικνύεις την πολιτική σου ταυτότητα γιατί οι διαφωνούντες κατακρίνουν ήδη αυτούς που επιθυμούν να πάνε στην Σαλαμίνα αλλά όχι αυτούς που επιθυμούν να πάνε στην εκκλησία του χωριού τους ή αλλού. Όλοι έτρεξαν να αναδείξουν το πολιτικώς ορθόν της περίστασης, γιατί ως γνωστόν όλοι είμαστε γνώστες. Ακόμα και να κατηγορήσεις τον οποιοδήποτε για την επιλογή του να πάει στην Σαλαμίνα ή κάπου αλλού, δεν αποτελεί “θέση” ή επιχείρημα γιατί είναι δικαίωμα του καθενός να κάνει αυτό που πραγματικά θέλει.

Λυπάμαι που αναγκάζομαι να γράψω την παρακάτω παράγραφο αλλά... πρέπει γιατί δεν βλέπω ότι συνειδητοποιούμε την διαφορά της έκφρασης λατρείας από την Τέχνη. Δεν πρόκειται να ισχυριστώ ότι μια θεατρική παράσταση μπορεί να φέρει την λύση ενός εθνικού προβλήματος. Θέλω να υποδείξω την διαφορά μιας κλειστής εκδήλωσης, της έκφρασης ενός θρησκευτικού δόγματος από την θεατρική παράσταση η οποία είναι ανοικτή για όλους τους ανθρώπους και προάγει -το συγκεκριμένο είδος θεάτρου τουλάχιστον- πανανθρώπινες αξίες όπως ελευθερία, δικαιοσύνη και ισότητα. Η Τέχνη δεν είναι Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η Τέχνη είναι Τέχνη.

Σιγά τα... άλογα

Η παράσταση κατηγορήθηκε μάλιστα ότι δεν πληροί... “θεματικές” προϋποθέσεις. Αν το έργο δεν είχε να πει τίποτα δεν θα έμπαινε κανείς στον κόπο να το μεταφράσει. Έχω μιλήσει για το θέμα σε άλλη ανάρτηση και έχω δημοσιεύσει και το σημείωμα μου, δεν θα επανέλθω σ' αυτό. Δεν έχει σημασία που δεν είναι οι Τρωάδες, σημασία είναι που είναι έργο της κλασικής εποχής, δείγμα και υπόδειγμα για μας καθώς εμπερικλείει, όπως και όλα τα έργα της εποχής αυτής, την αρμονία και την ισορροπία. Για τους υπερ-πατριώτες (υπέρ όπως υπερ-αγορά) είναι μονοσήμαντο, αλλά για τους ανθρώπους του πνεύματος είναι πολυσήμαντο.

"Αυτοί που είναι ασήμαντοι για τους έξπυνους ανθρώπους,

στους πολλούς φαίνονται πιο επιδέξιοι!"

Ευριπίδης, Ιππόλυτος 988-9

Περί αναγνώρισης. Περί σημαίας και άλλων κακών

Για να υπάρξει ένα κράτος πρέπει να υπάρχουν τα βασικά συστατικά: μόνιμος λαός, προσδιορισμένο έδαφος και ανεξάρτητη εξουσία (και αποτελεσματικός έλεγχος βλπ. Λιβύη, Λίβανος κτλ). Για να λειτουργεί και να έχει δικαιώματα αυτό το κράτος πρέπει να το αποδεχτούν και τα υπόλοιπα κράτη, αυτό σημαίνει αναγνώριση (αρχή της κρατικής ισότητας). Η αναγνώριση γίνεται για διάφορους λόγους και πρέπει να διαφοροποιηθεί από την διπλωματική αναγνώριση η οποία εκφράζει απλά την σύναψη διπλωματικών σχέσεων, λ.χ. η εγκαθίδρυση μιας πρεσβείας.

Η νομική αναγνώριση προϋποθέτει και θέληση ή... υπονοούμενο θέλησης. Όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συναντάται με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη δεν σημαίνει ότι αναγνωρίζει την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου γιατί ξεκαθαρίζει ότι θα συναντηθεί με τον εκπρόσωπο της ΤΚ κοινότητας της Δημοκρατίας. Με την ίδια λογική όταν Πρόεδρος μεταβαίνει στην κατεχόμενη (από τουρκικά στρατεύματα, όχι από εξωγήινους ούτε από ΤΚ) Κύπρο, οφείλει να πάει χωρίς τις σημαίες του κράτους. Αν περάσει από οποιοδήποτε οδόφραγμα με τις σημαίες και τα εμβλήματα της Δημοκρατίας δίνει διπλωματικό... θάρρος κάποιοι να ισχυριστούν ότι εισέρχεται σε ένα άλλο κράτος. Για αυτό και οι διαπραγματεύσεις -ανέκαθεν- πραγματοποιούνται στην νεκρή ζώνη -εδάφη της Δημοκρατίας που παραχωρήθηκαν στις ειρηνευτικές δυνάμεις των ΗΕ.

Το μετά

Όσο οι πατριδοκάπηλοι χαίρονταν για την ματαίωση και τώρα τρώγονται για την παράσταση του Σεπτέμβρη, οι μητέρες πατρίδες και οι υπερδυνάμεις είναι ακόμα στο τραπέζι και οι λεγόμενοι ηγέτες (προσοχή, αναφέρομαι σε ΕΚ πολιτικούς) προτιμούν την διατήρηση της σημερινής κατάστασης της Κύπρου: εμείς από 'δω, εσείς από 'κει με κάποια κεντρική κυβέρνηση, γιατί έτσι χτίσανε την καριέρα τους.

Στην Κύπρο δεν ζούμε μόνο ΕΚ, ζούνε και ΤΚ, Αρμένιοι, Ελλαδίτες, Τούρκοι, Ευρωπαίοι κ.ά. Πρέπει να σεβαστούμε πάνω από όλα την αρχή της πολιτικής ισότητας των δυο κοινοτήτων. Όσο δεν αποδεχόμαστε αυτή την αρχή αφήνουμε την ιστορία να επαναληφθεί. Και αυτό γιατί το κάθε Σχέδιο που προτείνεται από άλλες χώρες, έχει πάντα ανακρίβειες και κινδύνους, όπως έκρυβε και το Σύνταγμα. Όσο υπάρχουν αυτά τα αντικρουόμενα συμφέροντα, όλων όσων εμπλέκονται με το Κυπριακό -ασχέτως αν έχουν ή όχι σχέση με αυτό- καμία λύση δεν θα είναι “βιώσιμη” και η Κύπρος θα συνεχίζει να μην είναι ανεξάρτητο κρατίδιο.

Ο “κόσμος” (άτυπος ορισμός για την εργατική τάξη, για αριστεροφοβικούς) είναι το κλειδί. Λύση είναι όταν και οι δύο κοινότητες το πουν, όχι οι ηγέτες τους, οι ίδιες οι κοινότητες, ο λαός. Από πολιτικούς δεν λαμβάνω υπόψη καμία τοποθέτηση επί του ζητήματος γενικότερα. Η Κύπρος για την οποία μας μιλάνε οι πολιτικοί είναι ψεύτικη. Είναι ένα καλογυαλισμένο -κατά το άσμα- χρυσοπράσινο νησί αλλά κάτω από την επιφάνεια κρύβεται η σαπίλα και η μούχλα, ακριβώς όπως το μετέφρασε ο σκηνοθέτης επί (ή υπό) σκηνής. Αρνούμαι να ζω σ' αυτήν την Κύπρο, αρνούμαι να πατώ ή να θαφτώ σ' αυτήν. Εγώ ξέρω ότι πατρίδα μου είναι η Κύπρος. Ολόκληρη! Ίδιο χώμα, ίδια άμμος, ίδια θάλασσα, ίδιο γιασεμί και βόρεια και νότια.

Υ.Γ. Ευριπίδη, σ' ευχαριστώ!

Ζήτω οι κοιλιακοί!

Παράλληλα με τις μπαρούφες μου και αυτά τα στρουμφάκια-κίστικα μου για θετική ενέργεια και δημιουργικότητα ταλανίζομαι, βασανίζομαι από τα υπαρξιακά μου. Διδύμι αγάπη μου, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν, χίλια χρόνια κι αν περάσουν!

Γυμνάζομαι για να φαίνομαι καλή όταν είμαι γυμνή.

Βομβαρδίζομαι ανηλεώς -χωρίς έλεος- από κορμιά. Να μου πεις ιτς νοτ αλ αμπάουτ λουξ. Ναι, δεν είναι το λουξ μπορεί να 'ναι ένα άλλο σαπούνι. Αλλά όχι... Πάει, έχει παραγίνει το κακό! Δεν ξέρω, δεν έχω πρότυπα πια! Τί θέλω να γίνω; Άλλος ένας σφίχτης; Δεν έχω τη διάθεση να προχωρήσω σε γενοκτονία των πουλερικών για να γίνω τόσος, με το συμπάθιο! Το μέγεθος δεν έχει σημασία βλπ. iPhone 6.

Υγεία πάνω απ' όλα, ναι. Αλλά βρε παιδί μου και ένας κοιλιακός δεν βλάπτει; Ποιον βλάπτει; Α, δεν ξέρω, έχω συγχυστεί. Με βλέπεις, είναι σαν να είναι δυο φωνές μέσα στο κεφάλι μου και μιλάνε ταυτόχρονα. Αυτό, δεν είναι του Διδύμου, να το ξεπεράσεις, δε θέλω κουβέντα! Όχι να το πούμε κι αυτό... Δεν φταίει η μάνα μου που μια νύχτα του Σεπτέμβρη πέρασε καλά, ούτε εγώ που έκανα αμάν και πως να δω το φως του ήλιου ντάλα μεσημέρι στα μέσα του Ιούνη. Φταίει η πλύση εγκεφάλου. Όπου σταθείς, όπου βρεθείς βλέπεις πράματα και θαύματα ΜΕ κοιλιακούς!

Είχα αγοράσει προχθές εκείνο το καινούριο μαγιό... Στο μοντέλο υπέροχο! Αλλά έλα που δεν είμαι το μοντέλο. Η μαζική αγορά αγόρι μου αυτό κάνει όμως, παράγει ρούχα και αξεσουάρ για έναν άντε δυο τύπους ανθρώπων -ή σωμάτων. Και αυτά τα jeans που λένε tall and slim πάλι αρλούμπες. Ό,τι αγοράσω είναι επιεικώς αστείο πάνω μου. Και τώρα που κυκλοφορούν εκείνα τα αμάνικα μπλουζάκια -να γραφτεί κάπου σαν αμαρτία μπας και δούμε άσπρη μέρα- όλοι το παίζουν κουλ. Όταν τα φορούσα εγώ ήμουν nerd και άσχημος (εντάξει είχα 15-40-60 σπυριά παραπάνω αλλά δεν είναι λόγος να με κάνεις να νιώθω έτσι).

Όταν φτάνεις στο σημείο να σκέφτεσαι έστω να αλλάξεις την σωματική σου εμφάνιση κάτω από αυτές τις συνθήκες, έχουμε πρόβλημα. Ναι, μ' αρέσει το ωραίο σώμα, ναι, έχω και εγώ ανασφάλειες δεν το αρνούμαι, αλλά μ' αρέσει ρε γαμώτο το σώμα μου κι ας με λένε “μίντζιη” (κυπριακά για το πολύ λεπτός, δεν ακούγεται πολύ ευγενικό αλλά ντάξει δεν χάθηκε κι ο κόσμος). Ένιχαου, όποιος και να 'σαι, όπως και να 'σαι, λεπτός, γεματούλης ή χοντρός, πρώτα μάθε και αγάπησε τον εαυτό σου και μετά θα καταλάβεις και τι σημαίνει να σέβεσαι το σώμα σου.

Ο καθένας είναι διαφορετικός, έτσι και τα σώματα μας.

Η ομορφιά δεν σημαίνει επιτυχία και δεν θα 'πρεπε. Η ευτυχία δεν κρύβεται σε ένα καλοσχηματισμένο six-pack και η ασχήμια δεν πρέπει να είναι κάτι κατακριτέο. Ας αφήσουμε πια την τυραννία του τέλειου σώματος, της νεότητας και του Κεν και της Μπάρμπυ γιατί όλοι άνθρωποι είμαστε!