Θεακρίνος: La Belote

Συνήθως όταν γράφω τα... δικά μου ξεκινώ με την υπόθεση του έργου, τον συγγραφέα, με κάτι εξω-κειμενικό, εξω-θεατρικό. Σε αυτή την περίπτωση δεν έχω να πω προλογικά μιας και το έργο είναι πρωτότυπο. Δεν έχω δει άλλα έργα του Αντώνη Γεωργίου, συγγραφέα του La Belote, και όταν το εν λόγω έργο παρουσιάστηκε σε μορφή αναλογίου στο PLAY δεν έτυχε να το δω. 

 

Και τώρα στο ψητό. Ωμά. Όπως ωμό είναι το κείμενο. Ιδιότητα του κειμένου που μεταφέρθηκε στην σκηνή ως πραγματικότητα... Ναι, αυτή είναι η Κύπρος, ναι, αυτή είναι η κοινωνία και ναι, αυτοί είμαστε εμείς. Μια παρέα συναντιέται για να παίξει χαρτιά, πιλότα συγκεκριμένα, γαλλιστί belote. Ναι, μιλάμε για ένα παιχνίδι χαρτιών που ακούγεται κυπριακό έως και χωριάτικο αλλά τελικά είναι ένα εξευγενισμένο παιχνίδι εξ Ευρώπης, ειδική μνεία στο Παρίσι παρακαλώ.

Ακούγεται “ανάλαφρο” όλο αυτό αλλά δεν είναι. Η παρέα συναντιέται και 12 χρόνια μετά... Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα, αναρωτιέται κανείς. Εδώ, τα τελευταία δυο χρόνια έχουν αλλάξει τόσα πολλά, σκεφτείτε μια ντουζίνα χρόνια πως μας έχουν κάνει. Συνειδητοποίηση. Αν έπρεπε να περιγράψω με μια λέξη την παράσταση, θα έλεγα συνειδητοποίηση. Και θεωρητικά και πρακτικά. Όταν έσπασε η φούσκα του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) ήμουν παιδί, πολύ παιδί, αλλά ξέρω πως αυτή η φούσκα έσπασε τα μούτρα πολλών ανθρώπων ενώ άλλοι την ίδια ώρα έμειναν αλώβητοι και η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Ναι το έργο είναι και πολιτικό. Το 'λεγε ο Αριστοτέλης, ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ζώο πολιτικό, αλλά τί ξέρουμε εμείς στην Κύπρο για τον Αριστοτέλη; Το έργο είναι επιπλέον φιλοσοφικό, όπως και η πολιτική είναι θέμα φιλοσοφικό. Ποιες είναι οι δυνατότητες του ανθρώπου; Ποια είναι τα όρια του ανθρώπου; Ένας καθηγητής φιλοσοφίας θυμάμαι μας έλεγε πως δεν είναι δουλειά της φιλοσοφίας να απαντά ερωτήματα. Αυτά τα ερωτήματα οφείλουν να μείνουν αναπάντητα. Ποια είναι η λεπτή γραμμή που διαχωρίζει την απληστία από την επιθυμία;

Τότε, με την φούσκα του Χρηματιστηρίου, αλλά και τώρα, με την κρίση και τα μοδάτα κουρέματα, αναρωτιόμαστε όσο ποτέ άλλοτε φιλοσοφικά και εγκλωβιζόμαστε στην παραφιλολογία της κρίσης και των τόσο ειδικών οικονομολόγων -με ή χωρίς Νόμπελ το ίδιο πράγμα. Σήμερα σκεφτόμαστε πως ο άνθρωπος είναι άπληστο ον και ότι φτάσαμε εδώ που φτάσαμε γιατί φταίμε -άκουσον!- όλοι. Αστείο. Ή τραγικό.

Υπάρχει όμως “η ώρα που σπάζει το πλάσμαν” όπως λέει και στο κείμενο. Αυτή η ώρα ήταν καθοριστική, γιατί σε εκείνη την ώρα γράφτηκε το έργο. Το ευρηματικότατο έργο του Αντώνη Γεωργίου είναι mind-blowing, που λένε και στο χωριό μου. Όλοι είμαστε τελικά εν δυνάμει... άνθρωποι! Τα όνειρα που είχε η γενιά πριν το ΧΑΚ τώρα είναι σκουπίδια, τα όνειρα που έκανε η γενιά μου πριν το κούρεμα είναι και πάλι σκουπιδια. Τίποτα δεν είναι δεδομένο... Και εμείς το μάθαμε με τον σκληρό τρόπο: τα λεφτά δεν είναι δεδομένα. Ούτε οι σχέσεις, ούτε οι φιλίες, ούτε η θάλασσα (βλπ. σκηνικό). Κι όμως, ο μέσος Κύπριος μπορεί να γουστάρει το Παρίσι, όπως ένας χαρακτήρας του έργου, χωρίς καν να πάει! Αλλά για την Κύπρο δεν σκέφτεται έτσι.

Η σκηνοθεσία ήταν ακριβής. Δεν υπήρχε τίποτα μετέωρο, όλα εξηγημένα (μετά ο θεατής θα αναλογιστεί, με παρέα ή μόνος). Εξαιρετική και η χρήση του μήλου, του αρχετυπικού συμβόλου ηθικής, άλλοτε γυαλιστερό και φρέσκο κι άλλοτε σκουληκιασμένο... Τα σκηνικά ήταν εύστοχα. Αυτό το τραπέζι, αυτές τις καρέκλες όλοι τα έχουμε ξαναδεί, αλλά δεν τα είδαμε έτσι. Το χώμα στο πάτωμα και ο τοίχος, που μόνο τοίχος δεν ήταν τελικά, ήταν οι εικαστικές πινελιές που έδωσαν κι άλλο βάθος -στην εικόνα ναι- στο έργο καθεαυτό. Η μουσική χωρίς να υπερβαίνει το μέτρο, χωρίς να ενοχλεί, συγχρονίζει την όραση και την ακοή στην κατανόηση του έργου.

Υποκριτικά τώρα. Κάποιους από τους ηθοποιούς τους έχουμε ξαναδεί, σε κάτι άλλο, σε κάτι παρόμοιο ίσως... αλλά ήταν σαν να τους βλέπαμε σαν ηθοποιούς για πρώτη φορά. Φαντάζομαι αυτό οφείλεται εν μέρει και στον σκηνοθέτη αλλά οι ίδιοι ξέχασαν καλούπια, ξέχασαν τι συνήθιζαν να κάνουν, δεν έδωσαν έμφαση στις αδυναμίες τους και απλώθηκαν στην σκηνή. Μεγάλο κατόρθωμα! Οι ομαδικές σκηνές ήταν άρτια δουλεμένες με την σκηνή αναπαράστασης του τηλεφωνήματος να σε αφήνει με το στόμα ανοικτό.

Μια εξαιρετικά καλή δουλειά! Μπράβο!

Ταυτότητα παράστασης:

Συγγραφέας: Αντώνης Γεωργίου
Σκηνοθεσία: Ευριπίδης Δίκαιος
Σκηνικά / Κοστούμια: Γιώργος Γιάννου
Πρωτότυπη μουσική / Σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Κολιάς
Φωτισμοί: Ευριπιδης Δίκαιος

Ερμηνεύουν: Νικόλας Αρκαδίου, Ζαχαρίας Ιορδανίδης, Μάριος Κακουλλή, Χρίστος Κωνσταντινίδης, Μαρία Παπακώστα & Μάριος Στυλιανού