Θεακρίνος: Ζητείται κλόουν ηλικιωμένος

Ματέι Βίζνιεκ. Κυκλοφόρησαν τελευταία τρία έργα του στα Ελληνικά: Μετανάστες, Εθνικότητα μου το χρώμα του ανέμου και Ζητείται κλόουν ηλικιωμένος. Τα δύο πρώτα είναι σπονδυλωτά και πολυπρόσωπα, το τελευταίο δε έχει μόλις τρεις ρόλους και σου αφήνει μια πικράδα διαβάζοντας το. Το τελευταίο εκείνο βιβλίο –θεληματικά ή όχι- μοιάζει με τον Γκοντό, ή εμένα μου φαίνεται; Ο Ρουμάνος συγγραφέας στο Ζητείται κλόουν ηλικιωμένος παίρνει τον Κλόουν, ένα κλισέ σύμβολο μελαγχολίας και κάποιον που μόνο τα παιδιά μπορούν να δουν σοβαρά και τον μετατρέπει σε πρωταγωνιστή. Αγγίζει τα όρια του παραλόγου, διαβάζω. Τα ξεπερνά μερικές φορές… 

 

Οι τρεις κλόουν είναι παλιοί γνώριμοι, είναι εκεί για έναν λόγο, τον ίδιο, την ανεύρεση εργασίας. Παρένθεση, όποιος ξέρει τα του θεάτρου στην Κύπρο δεν θέλει και πολύ να κάνει τις συνδέσεις, πρακτικές και φιλοσοφικές σε ευρύτερο επίπεδο. Κλείνει η παρένθεση. Αυτοί οι τρεις κλόουν αγαπούν ο ένας τον άλλον, βαθιά κάπου -αλλά αγαπούν. Αγαπούν και την δουλειά τους. Υπερβάλλουν, περηφανεύονται, επαναλαμβάνονται. Η ανάγκη όμως, η περίπτωση, η εποχή (γραμμένο στην δεκαετία του 1980!) τους αναγκάζει για λίγο να μισήσουν ο ένας τον άλλον, να κάνει και κακό ο ένας του άλλου.

Η παράσταση του Βαρνάβα Κυριαζή ήταν ένα τολμηρό εγχείρημα. Ο σκηνοθέτης φαίνεται να βρήκε γόνιμο έδαφος στους ηθοποιούς και αντίστροφα, οι ηθοποιοί στον σκηνοθέτη. Η φόρμα είναι καθαρή, η σκηνοθεσία αποφεύγει την φλυαρία και η υποκριτική των ηθοποιών, Αποστολίδης, Κρουπά και Σιλβέστρος, στηρίζεται πια στην λεπτομέρεια. Και αυτό επιτυγχάνεται πρωτίστως γιατί ο σκηνοθέτης συλλαμβάνει το έργο, τα λόγια του συγγραφέα, τη σκέψη του συγγραφέα, και οι ηθοποιοί έχουν την ευγένεια και ευαισθησία –πολύ ποιητικό ίσως- να γραπωθούν σ’ αυτά και να ξεδιπλώσουν τον εαυτό τους.

Ο ρυθμός της παράστασης καλπάζει μέχρι το τέλος, καλεί τον θεατή να γελάσει στον καθρέφτη και τέλος να φανταστεί, να σκεφτεί και να συλλογιστεί το τέλος. Οι φωτισμοί και η μουσική έπαιξαν και αυτοί τον ρόλο τους, υποβλητικότητα και επεξηγηματικά.

Το έργο μιλάει για τον άνθρωπο, για το εγώ και το εμείς. Αυτοαναφορικό πολλές φορές για τις τέχνες και τους καλλιτέχνες ίσως, αλλά πολιτικό και οικουμενικό ταυτόχρονα. Ποιος είναι τελικά ο άνθρωπος; Ποια η τέχνη του ανθρώπου; Η σκηνή που ο Πεπίνο απαγγέλλει Σαίξπηρ είναι καυστική, ουσιαστική (γιατί και ο Σαίξπηρ ασχολείται με την μορφή του Κλόουν, κατά κάποιον τρόπο). Ο παραλογισμός είναι κομμάτι της ζωής μας, η αδικία, η φρίκη. Και ο Κλόουν γίνεται πάλι σύμβολο, πρέπει να γελάσει, να στήσει μια παράσταση, να διασκεδάσει τον κόσμο, να διασκεδάσει –με την αρχαιοπρεπή σημασία- να διασκορπίσει όλες τις ανησυχίες μας.

«Ας σοβαρευτούμε!»

Ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη

Σκηνοθεσία: Βαρνάβας Κυριαζής

Κοστούμια: Μιράντα Θεοδωρίδου

Φωτισμοί: Γιώργος Λάζογλου

Moυσική: Γιώργος Κολιάς

Ερμηνεύουν: Φώτης Αποστολίδης, Αντρέι Κρουπά, Κώστας Σιλβέστρος, Χρήστος Γιάγκου