Θεακρίνος: Οιδίπους Τύραννος

Ο Οιδίποδας είναι μια μυστηριώδης μορφή. Ξέρουμε ότι έχει διαπράξει σοβαρά ηθικά αδικήματα και είναι ο μόνος που δεν το ξέρει... Το κείμενο είναι τρομερά “βασανιστικό” από αυτή την πλευρά. Τραγική ειρωνεία: το βασικό θέμα του έργου, είναι η απάντηση και στο ερώτημα της Σφίγγας, ο άνθρωπος!

Η παράσταση ξεκίνησε με σκηνή παρατεταμένης ησυχίας και τελικά τον θόρυβο των αυτοσχέδιων κουδουνιών -αγνοώ αν αυτά είναι όντως όργανα μουσικής- και έτσι ξεκινάει. Ο χορός είναι το δυνατό στοιχείο της παράστασης γιατί τα χορικά ναι μεν δεν έχουν να κάνουν με την πλοκή την ίδια αλλά οι ηθοποιοί του Χορού είναι Ικέτες, είναι μέρος της Πολιτείας του Οιδίποδα. Τον προσεγγίζουν με σκοπό να τον παρακαλέσουν να βρει λύση για την άθλια κατάσταση της πόλης τους.

Η μουσική λειτούργησε θετικά μόνο κατά το πρώτο μέρος της παράστασης. Έξοχη επιλογή, η μουσική από ήχους πουλιών, την ώρα που εισέρχεται ο Τειρεσίας. Ενδυματολογικά τώρα, στα μάτια μου επρόκειτο για ένα ενδυματολογικό κομφούζιο. Ο Χορός και ο Οιδίποδας στα μαυρόασπρα, ο Τειρεσίας σε ανοικτά γήινα χρώματα, ο αγγελιαφόρος με ρούχα που θυμίζουν τσίρκο και η Ιοκάστη -από άντρα ηθοποιό- με μάσκα και ρούχα που θυμίζουν πολλές εποχές μαζί από την Μινωική Κρήτη στην Αφρική. Χωρίζονται έτσι σε δυο ομάδες: τους θεατρικούς χαρακτήρες (Ιοκάστη, Κρέοντας και Αγγελιαφόρος) και τους διδακτικούς χαρακτήρες (Χορός, Οιδίποδας και Τειρεσίας).

Αυτός ο Οιδίποδας δεν είναι ο κλασικός Οιδίποδας, είναι εδώ -σκηνοθετικά- για να μας διδάξει από τα λάθη του. Ο Οιδίποδας είναι άνετος επί σκηνής, νιώθει εντάξει, γιατί είναι ήρωας για την πόλη του και τους πολίτες του. Όντως γλίτωσε την πόλη του από την Σφίγγα, και θα το ξανάκανε. Οι πολίτες του, όταν η αλήθεια φτάνει επιτέλους στο φως, δεν τον μισούν. Ο Οιδίποδας αυτοκαταράστηκε και αυτοεξορίστηκε από το πρώτο κιόλας επεισόδιο, μπορούσε να μην μάθει ποτέ την αλήθεια, είναι ένα απτό παράδειγμα για το ότι η άγνοια φέρνει ευτυχία.

Όμως δεν μένει εκεί. Περνά στην αναγέννησή του, διότι αυτό που ζούσε μέχρι τώρα ήταν ένας μεσαίωνας. Δεν έχει μυστικά, δεν θέλει να έχει, ακόμα και όταν του ανακοινώνουν ουσιαστικά πως το μίασμα της Θήβας είναι ο ίδιος, θα ξανασώσει την πόλη του. Θα αυτοεξοριστεί για χάρη της πατρίδας του, οι πολίτες του θα ήταν “ικανοποιημένοι” αν απλά έφευγε από την Θήβα. Ο ίδιος όμως επιθυμεί να τιμωρήσει τον εαυτό του που δεν “είδε” το κακό που ερχόταν (έξυπνη η χρήση των λέξεων γύρω από την όραση και τα μάτια) και έτσι τρυπά τα μάτια του με δυο καρφίτσες της Ιοκάστης η οποία αυτοκτονεί.

Αυτό που δεν κατανόησα στην παράσταση ήταν η χρήση της μάσκας, χρησιμοποιήθηκαν μάσκες 3 φορές: στην είσοδο του Οιδίποδα, όπου κρατά την μάσκα της εξουσίας ίσως, την ίδια κρατάει και ο Κρέοντας στο τέλος, στην είσοδο της Ιοκάστης, υποδυόμενη από άντρα, με μάσκα που κάλυπτε το μισό πρόσωπο μόνο και τέλος στην είσοδο της Αντιγόνης και της Ισμήνης με ολοπρόσωπες μάσκες που θύμιζαν θρίλερ.

Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή από το Θέατρο Do Bolhão Πορτογαλίας στο πλαίσιο του 17ου Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος.

Ταυτότητα της παράστασης:

Σκηνοθεσία: Κουνιάκι Ίντα
Σκηνικά: Κριστοβάο Νέτο
Κοστούμια: Κριστίνα Κόστα
Σχεδιασμός φωτισμού: Πέντρο Βιέιρα ντε Καρβάλχο
Σχεδιασμός ήχου: Τζοζέ Πράτα

Τους ρόλους ερμήνευσαν οι ηθοποιοί:

Αντώνιο Καπέλο, Τζιοάο Πάουλο Κόστα, Τζιοάο Καρντόζο, Ρίτα Λαγκάρτο και Ρίτα Γκιγκάντε

Χορός: Πέντρο Λαμάρες (Κορυφαίος) Αντρέ Λουμπέτ, Μπεατρίζ Φρουτουόζο, Καταρίνα Ριμπέιρο Σάντος, Ίβο Λουζ, Τζιοάνα Μελό, Μίγκουελ Λέμος, Πέντρο Ροκέττε, Ρίτα Λαγκάρτο και Ρίτα Γκιγκάντε